Yoksulluğun Mekânsal İzdüşümü: Öğrenci Yurtları
Şu kitabın bölümü:
Abdullah,
A.
&
Mecek,
M.
(eds.)
2025.
Sosyal Bilimlerde Teorik ve Uygulamalı Yaklaşımlar.
Özet
İnsan yaşamını henüz dünyaya gelmeden çevreleyen yoksulluk; gıda, eğitim, sağlık, ulaşım ve barınma gibi temel haklara erişimde belirgin sınırlayıcı etkisi ile varlığını her geçen gün daha yoğun hissettiren bir evreye taşınmıştır. Öyle ki gelir dağılımındaki adaletsizliğe bağlı olarak toplumsal eşitsizliğin yeniden üretildiği yaşam formları giderek genişlemektedir. Bu genişleme çocukluktan yetişkinliğe geçiş sürecinde, barınma giderlerini karşılayarak üniversite eğitimini sürdürmek durumunda olan öğrencilerin yaşamlarını da etkilemektedir. Yükselen ev kiraları ve özel yurt fiyatlarının yanı sıra devlet yurtlarının kapasitesindeki yetersizlik nedeniyle üniversite eğitimine başlayamayan ya da son vererek ailesi ile yaşadığı eve dönen öğrencilerin sayısı artış eğilimindedir. Yoksulluğun sadece eğitim ve gıda hakkını değil, kişinin kendi kaderini tayin hakkını da elinden aldığı bu döngünün uzun vadeli toplumsal sonuçları arasında kırılgan işlerin yaygınlaşmasının yanı sıra işsizliği, güvencesizliği ve güç asimetrisini yeniden üretme riskleri öne çıkmaktadır. Buna karşın, yoksulluğun mekânsal izdüşümüne dair araştırmalarda öğrenci yurtlarının nerede durduğuna dair yazının sınırlılığı dikkat çekicidir. Çalışma bu sınırlılığı aşma arayışının bir ürünü olarak, barınma hakkı ihlal edilen öğrencilere karşın mevcut sistemin nasıl işlediğini, hangi amaçlarla ve ne tür koşullar altında şekillendiğini sorgulayan eleştirel bir bakış açısı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yurtları yaşayan bir öğrenme topluluğu ve birer yaşam atölyesi, üniversite yıllarını da her öğrenci için benzersiz bir yaşam evresi kabul eden çalışmamız, gençlik refahının nispeten ihmal edilmiş bir alanı olarak yükseköğretimde barınma hakkının kullanımını eleştirel bir yaklaşımla ele almaktadır. Üniversite öğrencilerinin barınma hakkının korunmasını savunan ve bu doğrultuda yurt hizmetlerinin yeniden yapılandırılmasına gereksinim olduğunun vurgulandığı çalışmada; insana yakışır yurt, demokratik barınma hakkı ve yurt sosyal hizmeti kavramları temelinde hem akademik literatüre hem de politika yapıcılara katkıda bulunmak arzu edilmektedir.
