Denetim Süreçlerinde Yapay Zekâ Entegrasyonu: Yaklaşımlar, Uygulamalar ve Gelecek Perspektifleri
Şu kitabın bölümü: Sarı Özgün, H. (ed.) 2025. Yeni Çağda Muhasebe ve Finans Dünyasındaki Gelişmeler Üzerine Araştırmalar.

Aysel Güney
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi

Özet

Denetim, işletmelerin finansal tablolarının doğruluğunu, güvenilirliğini ve şeffaflığını sağlamak amacıyla yürütülen sistematik bir inceleme sürecidir. Her geçen gün dijitalleşen dünyada yapay zekâ (YZ) büyük bir yer kaplamaktadır. İşletmeler dijitalleşmeden faydalanarak çalışan işgücünü büyük ölçüde azaltmak amacıyla, veri depolama ve işleme işlerini bilgisayarlar aracılığıyla yapmaktadır. Geleneksel denetim yöntemleri uzun yıllar boyunca işletmelerin finansal tablolarının güvenilirliğini test etmek için kullanılan temel araç olmuştur. Küreselleşme, dijitalleşme ve artan işlem hacimleri, manuel ve sınırlı teknolojiye dayalı denetim yöntemlerin etkisiz kalmasına neden olur iken   denetimde ileri analitik teknolojilere ihtiyaç doğurmuş ve yapay zekânın (YZ), denetim alanında kullanılmasını gerekli hale getirmiştir. Ayrıca oluşan kayıt ve belgelerin dijital ortamda olması ve buna ek olarak algoritmaların da sistem üzerinden olması yapay zekâdan destek alınmasını etkilemiştir

Yapay zekâ (YZ) tabanlı sistemler, denetçilerin hata ve hile tespitinde daha hassas ve hızlı kararlar almasına olanak tanırken, raporlama süreçlerinde de otomatik ve şeffaf çıktılar üretebilmesini sağlamaktadır. Bu sistemler, denetim kanıtlarının toplanması, sınıflandırılması ve değerlendirilmesi süreçlerini otomatikleştirerek raporlama kalitesini artırmakta ve insan kaynaklı hata riskini azaltmaktadır. YZ teknolojiler sayesinde, yalnızca geçmiş işlemlerin doğruluğu test edilmemekte, aynı zamanda geleceğe yönelik riskler öngörülmekte ve gerçek zamanlı denetim uygulamaları hayata geçirilebilmektedir. Yapay zekâ uygulamaları genel anlamda denetim çalışmalarını kolaylaştırmak amacıyla tasarlamaktadır ve Deloitte’un Argusu, EY bulut temelli bilgi işleme teknikleri PWC ve, KPMG-Clara ile tam zamanlı denetim yapılması hakkında çalışmalar yürütülmektedir. Yapay zekânın işletmelere uygulanabilmesi için de işletmelerin Kurumsal Kaynak Planlaması olarak adlandırılan (ERP) sistemlerini geliştirmesi gerekmektedir.

 Günümüzde yapay zekâ kullanımının beraberinde getirdiği veri güvenliği, etik sorunlar ve düzenleyici çerçeve gibi zorluklar da tartışılmaktadır. Yapay zekâ ile denetim yalnızca bir teknolojik yenilik değil, aynı zamanda denetim mesleğinin doğasını yeniden şekillendiren stratejik bir dönüşüm olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, yapay zekânın (YZ) denetim süreçlerine entegrasyonunu çok boyutlu bir bakış açısıyla incelemek ve YZ nin denetim alanındaki tarihsel gelişimi, denetim süreçlerinde yarattığı dönüşüm ve geleceğe yönelik beklentileri sistematik bir çerçevede değerlendirilmektedir.

Kaynakça Gösterimi

Güney, A. (2025). Denetim Süreçlerinde Yapay Zekâ Entegrasyonu: Yaklaşımlar, Uygulamalar ve Gelecek Perspektifleri. In: Sarı Özgün, H. (ed.), Yeni Çağda Muhasebe ve Finans Dünyasındaki Gelişmeler Üzerine Araştırmalar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1117.c4529

Lisans

Yayın Tarihi

29 December 2025

DOI

Kategoriler