
İsyan ve Savaş Günlerinde İstanbul: II. Mahmud Döneminde Asayiş ve Güvenlik (1808-1829)
İndir
Özet
Bu kitap, 2024 yılında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı’nda tamamlanan “II. Mahmud Dönemi İstanbul’unda Asayiş ve Güvenlik (1808-1829)” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.
Bu çalışma, Sultan II. Mahmud’un 1808-1829 yılları arasındaki iktidar dönemini, merkezileşme siyaseti ve askeri reform politikaları bağlamında asayiş ve güvenlik meselelerine odaklanarak ele almaktadır. Çalışmada 1821 Yunan İsyanı, 1826 Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı incelenmektedir. Bu çalışmanın amacı Yunan İsyanı (1821), Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması (1826) ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı olaylarının öncelikle başkent İstanbul üzerindeki etkilerini devletin merkezileşme ve güvenlik politikaları bağlamında analiz etmektir. Söz konusu olayların Sultan II. Mahmud ve Osmanlı Devleti için bir güvenlik sorunu oluşturup oluşturmadığı, başkent İstanbul’da asayiş ve güvenliği nasıl etkilediği ve devletin bu olaylara karşı ne tür önlemler aldığı bu çalışmanın temel sorularıdır.
Güvenlik meselesi, sosyal bilimler literatüründe geliştirilen kuramsal yaklaşımlar çerçevesinde ele alınmış; özellikle güvenlikleştirme (securitization) teorisinden yararlanılmıştır. II. Mahmud döneminin bu çalışmaya konu olan olaylardaki güvenlik söylem ve politikalarının disiplinler arası bir yaklaşımla incelenmesi ile bu alandaki literatüre katkı sunulması amaçlanmıştır.
Çalışmada kullanılan birincil kaynaklar arasında; Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi katalogları, İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) tarafından günümüz Türkçesine kazandırılan Kadı Sicilleri İstanbul Kataloğu, döneme ait vakayinameler ve dönemi bizzat gözlemlemiş yabancıların kaleme aldığı anılar ile seyahatnameler yer almaktadır.