Dehli Türk Sultanlığı’nın Kuruluşuna Kadar Gücerat’ta Türk Varlığı
Şu kitabın bölümü: Serdar, M. (ed.) 2025. Orta Çağ Tarihine Dair Yazılar.

İsa Eryılmaz
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi

Özet

Hindistan’daki Türklerin tarihinde çok eski bir geçmişe sahip olan Gücerat, kesin olarak Dehli Sultanı Alâeddîn Muhammed Halacî (1296-1316) zamanında fethedilinceye kadar muhtelif Türk boy ve devletlerinin akınları ve idaresi altında kalmıştır. Türklerin bu ülkeyle ilgileri halihazırdaki kaynaklara göre M.Ö. I. binde Kuzeybatı Hindistan’a inen Sakalar’dan başlatılsa da çok daha eskilere gittiği tahmin edilmektedir. Bu ülkeye Türkler’in dışında da gelen yabancı kavimler olmuştur. Arîler, İskender ve halefleri, Persler veya Müslüman Araplar bunlardan sadece bir kaçıdır. Ancak bunların hiçbirisi bu ülkenin tarihinde Türkler kadar derin izler bırakamamış ve zaman içerisinde yerli Hint kültürü karşısında silinip gitmişlerdir. Sakalar’dan başlamak üzere Kuşan, Akhun, Gazneli ve Gurlu dönemlerinde Türkler, askerî ve idarî alanlar yanında dinî, sosyokültürel ve iktisadî alanlarda, Hint devlet ve toplum hayatında kalıcı etkiler bırakmışlardır. Öyle ki bu ülkenin ilk adı olan Gurceretra/Gurcaratrâ, V. yüzyılın sonlarında Hindistan’a gelen Gucer/Gucar kabilesine atfedilmektedir. Bölgede tespiti yapılan nümizmatik ve epigrafik kayıtlar, Kuşan devrinden itibaren Türk hâkimiyetinin Gücerat limanlarına kadar ulaştığını göstermektedir. Nitekim Kuşan hükümdarı Kanişka devrinde (M.S. 78-106) Sauraştra (Gücerat)’ya hâkim olunmasıyla Hindistan ile Roma arasında yapılan deniz ticareti epey bir müddet Türklerin kontrolünde yapılmıştır. Bu arada Türkistan’daki İpek Yolu ticaretine de hâkim olan Kuşan İmparatorluğu, Gücerat limanlarının kontrol altına alınmasıyla Partları devre dışı bırakarak Roma’ya ipek taşımış ve uluslararası ticarette hatırı sayılır bir güç haline gelmiştir. Bunun dışında özellikle Gazneli Mahmud’un seferleri sırasında Müslüman Türkler’in Gücerat şehirlerindeki mevcudiyetleri ülkedeki Türk varlığını belirgin hale getirmiş ve Gurlu akınları sonrasında Dehli Türk Sultanlığı’nın tesisi ile Gücerat’ta Türk hâkimiyet dönemi kalıcı olarak başlamıştır. Bütün bu gelişmeler Gücerat’ta, XIV. yüzyılın sonlarında müstakil bir Türk devleti kurarak bugün halen ayakta olan kültürel miraslarıyla temayüz eden Muzafferîler’in ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Kaynakça Gösterimi

Eryılmaz, İ. (2025). Dehli Türk Sultanlığı’nın Kuruluşuna Kadar Gücerat’ta Türk Varlığı. In: Serdar, M. (ed.), Orta Çağ Tarihine Dair Yazılar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub763.c3127

Lisans

Yayın Tarihi

24 June 2025

DOI

Kategoriler