
Amerika’da Protestanlığın Temelleri ve Koloniyal Dönem
Şu kitabın bölümü:
Akıncı,
A.
(ed.)
2025.
Siyaset Biliminde Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler.
Özet
Bu çalışma, Hristiyanlığın bir mezhebi olan Protestanlığın, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'nin koloniyal döneminden itibaren topluma nüfuz ederek merkezi bir rol oynadığını ve ABD’yi dini açıdan nasıl şekillendirdiğini açıklamaya çalışmaktadır. Amerika'da dinin (genel olarak Hristiyanlığın, özelde Protestanlığın) devlet ve toplumdaki güncel gerçeklerini ve rolünü daha kapsamlı ve derinlemesine anlayabilmek için, Amerika’nın koloniyal dönemiyle başlayan tarihsel arka planının analiz edilmesi son derece önemlidir. Bu bağlamda, Amerika’da ilk kolonin kurulmasından itibaren (1607), İngiltere'deki zulümden ve haklarından mahrum bırakılmaktan kaçan Püritenler için dini özgürlük arzusu güçlü bir motivasyon kaynağı olmuştur. Püritenler, genel olarak Protestanlar, Amerika’nın koloniyal döneminden itibaren Amerikan devletinin ve ulusunun üzerinde siyasi, sosyal, kültürel ve hemen her alanlarda etkili olmuştur. Özellikle ilk Püriten yerleşimciler, koloni yönetiminde İncil yorumuna dayanan bir yönetim biçimi uygulamaya çalışmışlardır. Bu yönetim biçimine, Püriten lider John Winthrop'un 1630 yılında bir grup Püritenle birlikte Arbella adındaki gemisiyle Massachusetts’e göç ederken verdiği A Model of Christian Charity (Hristiyan Yardımseverlik Modeli) adlı vaazı ilham kaynağı olmuştur. Bu tarihten itibaren, Püriten ilkeleri, devlet yönetiminden sosyo-kültürel alanlara kadar Amerikan ulusuna öncülük yaparak çok sayıda miras bırakmıştır. İncil ve Püriten ilkelerine dayanan bu miraslar, ABD’nin modern dönem karakterine işlemiştir. Bu nedenle, Hristiyanlık ( özelde Protestanlık) Amerikan devletinin ve ulusunun birincil kaynağıdır. Püritenler’den esinlenen ABD’nin dini motivasyonu ve dini kimliği günümüze kadar değişmeden devam etmektedir. Bugün Hristiyanlık (özelde Protestanlık), ABD'nin ayrılmaz bir parçasıdır ve Amerikan ulusu üzerinde oldukça etkilidir. Sonuç olarak, Püritenler ve Protestanlar Amerika’yı dindar bir Hristiyan (özellikle Protestan) milletine dönüştürmede önemli bir rol oynamıştır. ABD’de, bunun bir neticesi olarak, Protestanlığın baskın (hakim) bir statüsü bulunmaktadır.