
Afetlerin Gölgesinde Perinatal Sağlık: Kanıta Dayalı Bulgular, Sistem Yaklaşımları ve Hemşirelik Müdahale Stratejileri
Şu kitabın bölümü:
Şimşek Küçükkelepçe,
D.
&
Nacar,
G.
(eds.)
2025.
Afetlerde Perinatal Dönem: Güçlükler ve Yönetim Yaklaşımları.
Özet
Afetler, perinatal dönemdeki kadınlar ve yenidoğanlar için ciddi sağlık tehditleri oluşturmakta, maternal ve neonatal sonuçları olumsuz yönde etkilemektedir. Bu kitap bölümü, iklim temelli afetler (orman yangını, sel, kuraklık), nükleer kazalar, pandemiler ve depremler gibi farklı afet türlerinin perinatal sağlık üzerindeki etkilerini değerlendirmekte; kanıta dayalı bulgular, sistem temelli yaklaşımlar ve hemşirelik müdahale stratejileri çerçevesinde çözüm önerileri sunmaktadır.
Afetlerin tetiklediği çevresel kirleticiler, ruhsal travmalar, sağlık hizmetlerine erişim kısıtlılıkları ve beslenme yetersizlikleri; düşük doğum ağırlığı, erken doğum, ölü doğum ve postpartum depresyon gibi olumsuz perinatal sonuçlara yol açmaktadır. Hemşirelik hizmetleri bu süreçte kritik öneme sahip olup, perinatal dönemde hizmet veren hemşirelerin afet hazırlığı, psikososyal destek ve doğum sonrası bakım konularındaki rolleri vurgulanmaktadır. Ayrıca, perinatal sağlık sistemlerinde yerelleştirilmiş ve esnek müdahale modellerinin geliştirilmesi, Anne ve Perinatal Ölüm Gözetimi ve Müdahale Sistemleri’nin afet bağlamına entegre edilmesi gerekliliği ortaya konmuştur.
Bu bölüm, afetlerin perinatal sağlık üzerindeki etkilerine dair güncel literatürü bütüncül bir yaklaşımla analiz ederken; hemşirelik temelli müdahaleleri, yerel hizmet modellerini ve politika düzeyinde önerileri bir arada sunarak hem uygulayıcılar hem de karar vericiler için yol gösterici olmayı amaçlamaktadır.