Brakiterapide Uygulanan Radyonüklidler ve Özellikleri
Şu kitabın bölümü: Demir, C. & Meydan, İ. (eds.) 2025. Radyasyon Fiziği ve Sağlık Etkileri- 3.

Berna Oto
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Gökhan Oto
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Özet

Brakiterapi, makroskobik tümör ve/veya bitişik dokuya yakın bir yere radyoaktif bir izotop yerleştirilmesini gerektiren özel bir radyasyon tedavisi biçimidir. Eksternal radyoterapiye kıyasla brakiterapi, kısa bir süre içinde doku alanına doğrudan ablatif bir radyasyon dozu uygulama potansiyeline sahiptir. Bu özelliğinden dolayı brakiterapi, dozda hızlı bir düşüş avantajı ve dolayısıyla risk altındaki organ komplikasyonlarını en aza indirerek sağlam dokuların korunmasını sağlar. Brakiterapide kateter implantasyonu yapılır ve radyoaktif kaynak aplikatörler aracılığıyla intraluminal, intrakaviter veya interstisyel olarak hastaya uygulanır. Doz oranı perspektifinden sınıflandırıldığında, düşük doz oranı (LDR, 0.4–2.0 Gy/h), darbeli doz oranı (PDR, 0.5–1.0 Gy/h), orta doz oranı (MDR, 2–12 Gy/h), yüksek doz oranı (HDR, >12 Gy/h) ve ultra-LDR (kalıcı implantlar, 0.01–0.3 Gy/h) brakiterapi teknikleri mevcuttur. HDR, çıkarılabilir bir kateter ve 192Ir (iridyum), 60Co (kobalt) gibi radyoaktif kaynaklarla gerçekleştirilirken LDR brakiterapisi, 125I (İyot), 103Pd (Palladyum) ve 131Cs (Sezyum) gibi kalıcı tohumlarla gerçekleştirilir.

Bu çalışmada Brakiterapide kullanılan bazı radyonüklidler (137Cs, 192Ir, 125I, 198Au, 241Am, 103Pd, 145Sm, 60Co, 226Ra, 169Yb) ve onların özelliklerinin araştırılması ile literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmada bu radyonüklidlerin avantajları ve dezavantajları önceki çalışmalarla desteklenerek tartışılmıştır. Yapılan bazı çalışmalarda, brakiterapide kullanılan radyonüklidlere alternatifler sunulmuş ve bunların uygulanmasında hem hastanın hem de uygulayıcıların radyokoruyuculuğunu arttırmak için yeni cihazlar geliştirilmiştir. Brakiterapinin küresel onkolojik alanda önemli bir yeri olduğuna dair fazla sayıda kanıt vardır. Bu nedenle gelecekte brakiterapinin birçok malignitenin radyoterapisinin değerli bir bileşeni haline gelmesi beklenen bir sonuçtur. Brakiterapinin faydaları göz önünde bulundurulduğunda daha fazla hastanın tedavisi için uygulama merkezlerinin sayısının arttırılması gerektiği düşünülmektedir.

Kaynakça Gösterimi

Oto, B. & Oto, G. (2025). Brakiterapide Uygulanan Radyonüklidler ve Özellikleri. In: Demir, C. & Meydan, İ. (eds.), Radyasyon Fiziği ve Sağlık Etkileri- 3. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub808.c3410

Lisans

Yayın Tarihi

7 July 2025

DOI