
Ekonometrik Model Varsayımları ve Olası İhlaller
Şu kitabın bölümü:
Konat,
G.
&
Koncak,
A.
(eds.)
2025.
Geleneksel ve Güncel Ekonometrik Yaklaşımlar İle Teorik ve Ampirik Analizler.
Özet
Bu bölümde ekonometrik modelleri matematiksel modellerden ayıran “rassal hata terimi” tanımından yola çıkılarak ekonometrik modellerin uygunluğuna karar verilmesini sağlayan rassal hata terimine ilişkin varsayımlar üzerinde ayrıntılı olarak durulacaktır. Bu hedef doğrultusunda öncelikle, en kritik öneme sahip olan “Her bir hata teriminin koşullu beklenen değeri sıfırdır.” varsayımının araştırmacılara ne söylediği, bu varsayımın sağlanmaması durumunda uygulamada karşılaşılacak problemler ve bunlara ilişkin çözüm önerileri geniş bir biçimde ele alınacaktır. Birçok kaynakta ulaşılabilecek teorik bilgiler için okuyucu güvenilir kaynaklara yönlendirilecek olup bu kitap bölümünde asıl olarak, satır aralarında kalan önemli bilgiler okuyucunun dikkatine olabildiğince sade bir anlatımla sunulacaktır. Böylece gereksiz tekrarlardan kaçınılıp bölümün orijinalliği ön planda tutulacak ve okuyucunun bölümden en yüksek faydayı sağlaması mümkün olacaktır. Verinin yatay kesit verisi ya da zaman serisi verisi olmasına göre değişen olası yollar değerlendirilecektir. Kritik varsayımın değerlendirilmesini takiben diğer stokastik varsayımların incelenmesine geçilecektir. Her bir hata teriminin sabit varyanslı olduğu varsayımı, hata terimleri arasında otokorelasyon olmaması varsayımı, bağımsız değişkenler ile hata terimi arasında ilişki olmaması varsayımı, her bir hata teriminin normal dağılması varsayımı incelenip ihlaller durumunda ortaya çıkacak sonuçlar ve ilgili çözüm önerileri birlikte değerlendirilecektir. Gerekli yerlerde teorik açıklamaların daha iyi anlaşılmasına katkı sunacak, teorik arka planı görünür kılacak ve sezgiyi güçlendirecek küçük uygulama örnekleri, Eviews, Gretl ve R yazılımları üzerinden herkesin kullanımına açık veriler yardımıyla okuyucunun dikkatine sunulacaktır. Ayrıca çalışma boyunca yapılacak teorik değerlendirmelerde bölümün bağlamını aşmayacak şekilde geleneksel ekonometrik yaklaşımlardan yola çıkılıp güncel ekonometrik yaklaşımlara doğru bir seyir izlenecektir. Böylelikle alt bölümün içeriğinin ve başlığının kitabın başlığı ile de doğrudan bağlantısı kurulmuş olacaktır.