
Görünmeyen Ellerin Psikolojisi: Algı, Duygu ve Satın Alma Kararı
Şu kitabın bölümü:
Yılmaz Uz,
C.
(ed.)
2025.
Sessiz Seçimlerin Anatomisi: Dijital Tüketici, Algı ve Stratejik Etki.
Özet
Dijitalleşme, tüketici davranışları ile yakından ilişkili olan bilişsel ve duygusal süreçleri dönüşüme uğratmıştır. Geleneksel bakış açısının merkezine aldığı rasyonel birey anlayışı, yerini artık sınırlı dikkat kapasitesine, duygusal tepkilere ve algoritmik yönlendirmelere dayalı yeni bir dijital tüketici modeline bırakmıştır. Bu doğrultuda yazılan bölümün amacı, dijital ortamda tüketici kararlarını sessiz biçimde şekillendiren algı, duygu ve psikolojik yönlendirme mekanizmalarını farklı açılardan incelemektir. Araştırma, literatür temelli bir inceleme niteliğindedir. Çalışmada, algının dikkat ekonomisi bağlamında nasıl yönetildiği; renk, çerçeveleme ve arayüz tasarımının bilinçdışı etkileri ele alınmıştır. Duyguların stratejik işlevi, nöropazarlama araştırmaları ışığında değerlendirilmiş; karar verme süreçlerinde duyguların bilişsel değerlendirmeden önce geldiği gösterilmiştir. “Görünmeyen Eller” kavramı çerçevesinde, dijital dürtmeler (nudges), seçenek mimarisi ve manipülasyonun etik sınırları tartışılmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde, dijital tüketici kararlarının büyük ölçüde duygusal ve algısal uyaranlar tarafından yönlendirildiği; algoritmaların bu süreçleri öngörme ve biçimlendirme gücünün giderek arttığı ortaya konulmaktadır.