Etnografik Müzik Araştırmalarında Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımı
Şu kitabın bölümü: Onuk Natonski, Ö. (ed.) 2025. Müzik Alanındaki Güncel Araştırmalar.

Serdal Arslan
Milli Eğitim Bakanlığı

Özet

Bu çalışmada etnografik müzik alan araştırmalarında yapay zekâ araçlarının metodolojik işlevleri ve sunduğu olanaklar incelenmektedir. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle tasarlanmış, veri toplama aşamasında doküman analizi tekniği kullanılmıştır. İncelenen yapay zekâ araçları, araştırma sürecinde alan öncesi hazırlık, veri toplama, analiz ve metinleştirme gibi aşamalarda sağladıkları işlevler bakımından değerlendirilmiş ve kategorilendirilmiştir. Bulgular, bilimsel araştırmalarda kullanılabilecek yapay zekâ uygulamalarının literatür taramasının eksiksiz bir şekilde yapılabilmesi, sahadan kaydedilen verilerin hızlı bir şekilde metne dönüştürülmesi, tematik analizlerin ve kavramsal ağ görselleştirmelerinin hızlandırılması, çeviri ve dil düzenleme gibi aşamalarda araştırmacıya önemli katkılar sunduğunu göstermektedir. Bu bağlamda yapay zekâ araçlarının, araştırmaya ait her süreçte araştırmacının işini kolaylaştıran, bakış açısını zenginleştiren ve bu sayede bilimsel üretimin niteliğini yükseltme potansiyeli olan güçlü bir destek unsuru olarak öne çıkmaktadır. Çalışmada ayrıca yapay zekâ araçlarının kullanımına yöneklik özdüşünümsel deneyimine yer verilerek verilerin toplanması, yorumlanması ve araştırmanın diğer etik boyutlarının araştırmacıya ait olduğu vurgulanmıştır. Bununla birlikte etnografik müzik araştırmalarında önemli bir ihtiyaç olan mikrotonal ezgilerin ve makam yapılarının otomatik tanımlanması ve nota transkripsiyonuna aktarılması gibi konularda istenilen düzeyde gelişmiş uygulamaların henüz bulunmadığı, ancak bu amaca yönelik geliştirilen hesaplamalı müzikoloji, makine öğrenmesi ve derin öğrenme çalışmalarının gelecekte daha kapsamlı, güvenilir ve ulaşılabilir yapay zekâ uygulamalarına zemin hazırladığı ifade edilebilir.

Kaynakça Gösterimi

Arslan, S. (2025). Etnografik Müzik Araştırmalarında Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımı. In: Onuk Natonski, Ö. (ed.), Müzik Alanındaki Güncel Araştırmalar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub885.c3628

Lisans

Yayın Tarihi

19 October 2025

DOI

Kategoriler