Toplumsal cinsiyet, kadınların sağlık hizmetlerine erişimi, sağlık kararları alma süreçleri ve genel sağlık durumları üzerinde belirleyici ve çok boyutlu bir etkendir. Kadınlar, tarihsel ve kültürel bağlamda yüklenen toplumsal roller, bakım emeği sorumlulukları ve ataerkil normlar nedeniyle sağlık sistemlerinde sistematik eşitsizliklerle karşılaşmaktadır. Özellikle üreme sağlığı ve doğum hizmetlerinde kadınların karar alma süreçlerinden dışlanması, bu eşitsizliklerin en görünür ve kritik örneklerindendir. Sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve sunumunda kadınların öznel deneyimlerinin çoğu zaman dikkate alınmaması, onların yalnızca hizmetin alıcısı değil aynı zamanda karar verici bir özne olmaları gerektiği gerçeğini gölgelemektedir. Kadınların ekonomik bağımlılığı, eğitim olanaklarının kısıtlılığı, toplumsal cinsiyet temelli şiddet, aile içi karar mekanizmalarındaki sınırlılıklar ve kültürel normların baskısı, sağlık hizmetlerinden tam ve etkili yararlanmalarını engellemektedir. Bu faktörler yalnızca bireysel sonuçlar doğurmakla kalmayıp, aynı zamanda anne ve bebek sağlığını olumsuz etkileyerek toplum genelinde halk sağlığı açısından ciddi riskler yaratmaktadır. Dolayısıyla toplumsal cinsiyet eşitsizliği, bireysel bir sorun olmanın ötesinde, nesiller arası sağlık çıktıları üzerinde belirleyici bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin kadınların üreme sağlığı ve doğum hizmetlerine erişimi üzerindeki çok boyutlu etkilerini incelemek ve bu eşitsizlikleri azaltmaya yönelik yenilikçi yaklaşımlar ile politika önerilerini tartışmaktır. Son yıllarda geliştirilen kadın merkezli ve saygılı bakım modelleri, dijital sağlık uygulamaları, toplumsal cinsiyet duyarlı politikalar ve uluslararası standartlara dayalı sağlık hizmeti yaklaşımları bu sorunların çözümünde umut vadetmektedir. Bununla birlikte, yalnızca teknik yenilikler değil; sağlık çalışanlarının toplumsal cinsiyet duyarlılığı konusunda eğitilmesi, sağlık sistemlerinde kadının söz hakkını güvence altına alan yasal düzenlemeler yapılması ve toplumsal farkındalığı artırıcı programların yaygınlaştırılması gibi çok yönlü müdahaleler gerekmektedir. Kadınların sağlık alanında karar verici ve aktif özne olarak konumlandırılması, yalnızca bireysel hakların korunması açısından değil, aynı zamanda daha adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir sağlık sistemlerinin inşası açısından da kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, kadınların güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesinin sağlık politikalarına entegre edilmesi, halk sağlığının geliştirilmesi ve toplumsal refahın yükseltilmesi için zorunlu bir adım niteliği taşımaktadır.