Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme
Şu kitabın bölümü:
Orhan,
A.
T.
(ed.)
2025.
Fen Eğitiminde Yenilikçi Yaklaşımlar ve Dijital Dönüşüm.
Özet
Bireyler doğdukları andan itibaren yaşamlarını sürdürdükleri gerçek hayattan yani çevrelerinden öğrenirler. Öğrenme beyinde gerçekleşir ve beyin gelişiminin en hızlı olduğu dönem erken çocukluk ve çocukluk dönemidir. Bu durum dikkate alındığında, çevre ile kurulan etkileşim çocukların öğrenmelerinde ve gelişimlerinde önemli rol oynar. Bu bağlamda öğrenme ve öğretim ortamlarının sadece okul olarak tanımlanması bireylerin öğrenme ve gelişimleri üzerinde bir sınırlılığa neden olabilir. Çünkü öğrenme bireyin doğumu ile başlayıp, yaşamın her hangi bir anında ve yaşam boyu gerçekleşebilen bir süreçtir. Bu nedenle öğrenme ve öğretme ortamları okulların duvarlarıyla sınırlandırılmamalı ve öğrencilerin okul duvarlarının dışındaki çevreleriyle etkileşime girebilecekleri yaparak-yaşayarak öğrenebilecekleri park, bahçe, müze vb. ortamlar da öğrenme-öğretme ortamları olarak dikkate alınması gerekir. Bir başka deyişle öğrenme ve öğretme sürecinde okul dışı öğrenme ortamlarına da yer verilmelidir.
Günümüzde de eğitim ve öğretim faaliyetleri okul duvarlarıyla sınırlı olmayıp, içinde yaşadığımız gerçek yaşamdaki potansiyel öğrenme ortamlarını kullanacak şekilde yaşam boyu devam eden bir sürece dönüşmüştür. Bu süreçte gelişimi hedeflenen bilişsel, duyuşsal ve devinimsel özelliklerin kolay, zevkli ve motive edici bir şekilde yaparak-yaşayarak kazandırabilecek öğrenme ortamlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Okul dışı çevrelerin derslerin öğrenme çıktılarıyla ilişkilendirilmesi, bu ihtiyacın karşılanmasına katkı sağlayabilir. Okul dışı çevreler öğrencilerin gerçek varlıklar ve olaylar ile bireysel olarak etkileşim içine girmelerini, gerçek varlıklar ve olaylar ile öğrenilenler arasında ilişki kurmalarını ve yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlar. Böylece okul dışı çevreler ilgi çekici, motive edici, öğrenme kolaylığı ve anlamlı öğrenmeyi sağlayan etkili öğrenme ortamlarına bir başka deyişle okul dışı öğrenme ortamlarına dönüşür. Öğrenme çıktılarının gelişimi amacıyla planlı ve programlı bir şekilde okul dışı öğrenme ortamlarına yapılan geziler sayesinde etkili bir öğrenme-öğretme süreci gerçekleştirilebilir. Sonuç olarak her bir derse ait öğretim programının okul dışı öğrenme ortamlarıyla da ilişkilendirilmesi ve etkili bir öğretimin gerçekleştirilmesi amacıyla her bir disiplin ile okul dışı öğrenme ortamlarının arasında köprü kurulması gerekir. Fen bilimleri dersi konuları da doğrudan yaşamla ilişkili olduğu ve fen bilimleri dersinin doğası gereği yaparak-yaşayarak öğrenilmesi gerektiği için fen öğretiminde de okul dışı öğrenme ortamlarına yer verilmesi gerekir.
