Darphane Altın Sertifikası ile BIST30 Endeksi Arasındaki Asimetrik Dinamiklerin NARDL Analiziyle İncelenmesi
Şu kitabın bölümü:
Buğan,
M.
F.
&
Kılıç,
Y.
&
Kırcı Çevik,
N.
(eds.)
2025.
Finansal Piyasaların Evrimi V.
Özet
Bu çalışmada, BIST’te işlem gören ve fiziki altına dayalı bir yatırım aracı olan Darphane Altın Sertifikası’nın BIST30 endeksi ile kısa ve uzun dönemli ilişkileri incelenmektedir. Araştırmanın temel amacı, altın sertifikası fiyatlarındaki pozitif ve negatif şokların BIST30 endeksi üzerinde, kısa ve uzun dönemde asimetrik etkiler yaratıp yaratmadığını analiz etmektir. Bu amaçla, haftalık veriler kullanılarak NARDL modeli uygulanmıştır. Bulgular, altın sertifikası ile BIST30 endeksi arasında hem kısa hem uzun vadede anlamlı ve asimetrik bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Pozitif ve negatif şokların büyüklük ve yön açısından farklı etkiler doğurması, altın-hisse etkileşimlerinin doğrusal modellerle tam olarak açıklanamayacağını göstermektedir. Çalışmadan elde edilen en önemli bulgu, Darphane Altın Sertifikası’nın BIST30 üzerinde öncü ve yönlendirici rol oynayabileceği yönündedir. Sertifika fiyatlarındaki artış ve azalışların, hisse senedi endeksinde farklı şiddet ve yönlerde tepkilere yol açması, altının geleneksel güvenli liman rolünün Türkiye piyasalarında farklı bir kurumsal enstrüman üzerinden işlerlik kazandığını göstermektedir. Bu bağlamda, altın sertifikası yatırımcılar için hem portföy çeşitlendirme ve riskten korunma aracı olarak, hem de politika yapıcılar için piyasa volatilitesini öngörmede kullanılabilecek bir indikatör olarak değerlendirilebilir. Çalışma teorik açıdan altın–hisse senedi ilişkisini Türkiye’ye özgü bir finansal enstrüman üzerinden analiz ederek literatüre yeni bir bağlamsal katkı sunmakta, diğer yandan da politika yapıcılar ve yatırımcılar için piyasa volatilitesini izleme ve öngörme süreçlerinde kullanılabilir bulgu ve öneriler üretmektedir. Sonuç olarak çalışmada, altının rolünün evrensel olmaktan ziyade bağlama ve enstrümana bağlı bir fenomen olarak yeniden düşünülmesi gerektiği ortaya koyulmuştur.
