Küçük Ölçekli İşletmelerde Özgünlük: Bağlılığın Satın Alma Niyetine Etkisi
Şu kitabın bölümü:
İnce,
M.
&
Gürsoy,
İ.
(eds.)
2025.
Sosyal Bilimlerde Dijital Dönüşüme Yönelik Multidisipliner ve Yenilikçi Yaklaşımlar.
Özet
Küçük ölçekli işletmeler, özellikle hizmet sektöründe yerel ekonomilerin canlılığını sağlayan temel aktörler arasında yer almakta ve gerek istihdam yaratma gerekse kültürel değerlerin aktarılması açısından önemli bir rol üstlenmektedir. Bu işletmelerden biri olan küçük ölçekli restoranlar, yalnızca yiyecek ve içecek hizmeti sunmakla kalmayıp aynı zamanda müşterilerine sosyal etkileşim, kültürel miras ve otantik deneyimler de sunmaktadır. Ancak, küçük ölçekli restoranlarda yaşanan müşteri deneyimlerinin davranışsal sonuçlarını inceleyen akademik çalışmalar sınırlı kalmakta ve bu bağlamda özgünlük olgusunun rolü yeterince açıklığa kavuşmamış görünmektedir. Yoğun rekabet koşullarında ve kriz dönemlerinde işletmelerin özgün olarak algılanması, işletmelerin yüksek tanıtım bütçelerine ihtiyaç duymadan görünürlüklerini artırmalarını ve müşteri tabanlarını genişletmelerini mümkün kılan güçlü bir araç olarak değerlendirilmektedir.
Literatürde özgünlük, bir mal, hizmet veya deneyimin samimi, gerçek ve taklit edilmemiş olarak algılanmasıyla ilişkilendirilmektedir. Özellikle tüketicilerin artan özgünlük talepleri, restoran sektöründe müşteri memnuniyeti ve sadakati açısından kritik bir faktör haline gelmiştir. Özgünlük, müşteri ile işletme arasında güven, dürüstlük ve sembolik değerler üzerinden duygusal bağların oluşmasına katkıda bulunarak müşteri bağlılığını güçlendirmektedir. Bu bağlılık, yalnızca tekrar ziyaret niyetini değil, aynı zamanda ağızdan ağıza iletişim ve marka savunuculuğu gibi olumlu davranışsal eğilimleri de beraberinde getirmektedir.
Bu çalışmada, küçük ölçekli restoranlarda algılanan özgünlüğün müşteri bağlılığı üzerindeki etkileri ve bağlılığın satın alma niyeti üzerindeki rolü araştırılmıştır. Araştırma kapsamında, farklı demografik özelliklere sahip 410 restoran müşterisinden anket yoluyla elde edilen veriler, yapısal eşitlik modellemesine dayalı SmartPLS (Partial Least Squares) istatistiksel yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, müşterilerin deneyimlerinde algıladıkları sembolizm, güvenilirlik ve dürüstlük boyutlarının bağlılık üzerinde anlamlı etkiler yarattığını; bu bağlılığın ise satın alma niyetinin en güçlü belirleyicilerinden biri olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, bu çalışma, küçük ölçekli restoran bağlamında özgünlük algısına dayalı müşteri bağlılığı süreçlerini ortaya koyarak hem akademik literatüre katkıda bulunmakta hem de uygulamacılara önemli çıkarımlar sunmaktadır. Özellikle özgünlük temelli pazarlama stratejileri geliştirmek isteyen küçük ölçekli işletme sahipleri için elde edilen bulgular, müşteri ilişkilerinin güçlendirilmesi ve rekabet avantajının sürdürülebilirliği açısından yol gösterici niteliktedir.
