Diyabetik Ayak Tedavisinde Vac (Vakuum Yardımlı Kapama) Uygulamaları
Şu kitabın bölümü:
Karakurt,
P.
&
Fırat,
M.
(eds.)
2025.
Sağlık Alanında Güncel Yaklaşımlar.
Özet
Diyabetik ayak ülserleri, diyabetes mellitusun en ciddi komplikasyonlarından biri olup hem morbiditeyi hem de mortaliteyi artırmaktadır. Hastaların yaklaşık %15–25’i yaşamları boyunca en az bir kez ayak ülseri ile karşılaşmaktadır. Uygun şekilde yönetilmediğinde enfeksiyon, sepsis, gangren ve majör amputasyonlar gibi ağır sonuçlara yol açabilmektedir. Diyabetik ayak bakımında multidisipliner yaklaşım esastır; metabolik kontrolün sağlanması, enfeksiyon tedavisi, vasküler dolaşımın düzeltilmesi ve etkin yara yönetimi bu yaklaşımın temel unsurlarıdır. Son yıllarda yaygınlaşan modern tedavi yöntemlerinden biri negatif basınçlı yara tedavisi (VAC) olup, standart pansumanlara göre daha etkili sonuçlar sunmaktadır. VAC tedavisi; negatif basınç ile eksuda drenajı, ödem azalması, bakteriyel yük kontrolü ve granülasyon dokusu gelişimini hızlandırma gibi mekanizmalar yoluyla iyileşmeyi desteklemektedir. Uygulama öncesi yara yatağının uygun şekilde hazırlanması, debridman yapılması ve enfeksiyon kontrolü önem taşır. VAC sistemlerinde kullanılan köpük türleri ve basınç ayarları hastanın klinik durumuna göre belirlenmektedir. Tedavi, özellikle geniş yüzeyli ülserlerde, amputasyon sahalarında ve enfekte yaralarda etkili sonuçlar vermektedir. Literatürde VAC’ın yara kapanma süresini kısalttığı, granülasyon gelişimini artırdığı ve amputasyon oranlarını azalttığına dair güçlü klinik kanıtlar bulunmaktadır. Bununla birlikte yüksek maliyet ve yanlış kullanımda doku hasarı gibi dezavantajları da vardır. Sonuç olarak VAC tedavisi, doğru hasta seçimi ve multidisipliner yaklaşım ile diyabetik ayak yaralarının yönetiminde önemli bir tedavi seçeneği haline gelmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Kaynakça Gösterimi
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Yayın Tarihi
DOI
Kategoriler
Telif Hakkı (c) 2025 Papatya Karakurt- Meryem Fırat; Amine Nur Arıkan- Ayçin Köycekaş- Yahya Ateşpolat- Müdriye Yıldız Bıçakçı- Arif Caner Erdoğan- Bilgenur Karaçor- Mehmet Elmalı- Bürke Çırçırlı- Mert Can Emre- Cihan Adanaş- Sezai Özkan- Elem Kocaçal- Ertuğrul Sarı- İlyas Ün- Esra Kuran- Eren Canbolat- Mahir Coşkun- Azad Duman- Merve Kandazoğlu Erdem- Betül Karabudak- Simge Erdal- Meryem Fırat- Burcu Demir Gökmen- Mine Cengiz- Naime Çelik- Rauf Melekoğlu- Ayse Sebnem Erenler- Sanem Can Sarıoğlu- Esra Buğra- Deniz Uğur Cengiz- Selen Özdemir- Şeyda Yetginler Memiş- Ümit Topcuoğlu- Yasin Özden- Zehra Güveren- Gül Bülbül Maraş- Ahmet Utuş