Osmanlı Klasik Dönemi’nde Sıbyan Mektepleri
Şu kitabın bölümü: Tansü, Y. E. (ed.) 2023. Tarih Alanında Seçme Yazılar-VI.

Ceylan Erva Kılıç
Harran Üniversitesi

Özet

Osmanlı Klasik Dönemi’nde sıbyan mektepleri, eğitimin ilk kademesini oluşturan önemli eğitim kurumlarıydı. Çocuklar beş-altı yaşlarında bu eğitim kurumlarına başlayarak hem dini hem de dört işleme dayalı eğitim alırlardı. Eğitim ilk olarak “Elifba” ile başlar daha sonra “Cüzcüler” ve “Mushafçılar” şeklinde ilerlerlerdi. Mektepler genelde cami, mescit ya da mahallenin uygun görülen yerlerinde inşa edilirler. Mahalle arasında kurulan mekteplerin, geçiş konumunda olmasına dikkat edilirdi. Sıbyan mektepleri çoğunluk olarak tek oda şeklinde inşa edilir, çocukların yoğunluk durumuna göre iki odalı olanlarda bulunabilirdi. Mekteplerin kuruluş ve yapımı hayır severler tarafından karşılanırdı. Mektep hocalarının: Disiplinli, iyi ahlaklı, sabırlı ve hoşgörülü olması dikkat edilen hususlardandı. Mektep hocalarına muallim denilir. Muallimler çoğunlukla cami imamı olarak görev yaparlar. Kızlar ve erkekler için ortak kullanılan sıbyan mekteplerinin yanında, ayrı eğitim veren mekteplerde bulunurdu. Tanzimat’a kadar tek bir çizgide ilerleyen sıbyan mektepleri, Çocukları; temel dini bilgilerle donatarak toplumun dini değerlerini devam ettirmeye yönelik önemli bir rol oynamıştır. Zamanla Tanzimat’tan sonra birçok alanda yapılan yeni reformlar, sıbyan mekteplerinin de değişime uğramasına neden oldu. 3 Mart 1924’te çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim kurumları  Maarif Vekaleti’ne bağlandı, medrese ve sıbyan mektepleri kapatılarak eğitim ve öğretimin tek kurumdan denetlenmesi sağlandı.

Kaynakça Gösterimi

Kılıç, C. E. (2023). Osmanlı Klasik Dönemi’nde Sıbyan Mektepleri. In: Tansü, Y. E. (ed.), Tarih Alanında Seçme Yazılar-VI. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub397.c1745

Lisans

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Yayın Tarihi

30 December 2023

DOI

Kategoriler