İklim Değişikliği ve Arşivlerde Sürdürülebilirlik

Gülcihan Sancaktar
İstanbul Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0002-8300-2444

Özet

İster sürdürülebilirlik isterse de fiziksel ortamda sağlanan koruma önlemleri olsun her hâlükârda enerji ve materyal-tefrişatın (kâğıt, ekipman vs.) tüketimi konuları arşivsel koruma ve sürdürülebilirlik bakımından belirgin problemlere sahiptir. Bu problemler arşivsel koruma ve sürdürülebilirliğin önünde engel veya en azından bu konuya yönelik güçlü itirazların ortaya çıkmasına yol açabilecek derinliktedir. Arşivsel içerikli her faaliyet fosil ve diğer enerji tüketimini ön planda tutmakta hatta kâğıt ve ekipman gibi diğer materyal-tefrişat kullanımını güçlü şekilde teşvik etmektedir. Bütün bunlar arşivsel koruma ve sürdürülebilirlik kavramının ruhuna zarar veren ve her iki kavrama (arşivsel koruma ve arşivsel sürdürülebilirlik) anlam bakımından tezat oluşturan tüketimler olarak karşımızda durmaktadır. O halde, arşivsel korumayı sürdürülebilirlik ile birlikte başarmak için yapılması gerekenlerin burada son bir cümle olarak tartışılması yerinde olacaktır. Bu tartışmaya son noktayı koyacak olan ise “korumak için tüketilen her şeyin açık ve belirgin şekilde yerine koyulması ilkesi”dir. Bu ilke, sürdürülebilir korumanın anahtarı rolündedir. Arşivlerin koruma ve sürdürülebilirlik faaliyetleri için yapması gereken de tam olarak budur; yani bir taraftan arşivsel korumayı sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda sağlarken bir taraftan da tüketilen enerjinin ve eskitilen ekipmanın yerine koyulması gerekmektedir. Bu da, koruma ve sürdürülebilirliğin döngüsel ekonomi ile ilişki bir şekilde yönetilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Kısacası arşivsel koruma ve arşivsel sürdürülebilirliğin başarılması, arşiv kurumlarının tükettiği fosil kaynaklı enerjiyi yeşil enerji üretimi ile yerine koyması; kâğıt dâhil eskittiği ekipmanın ise geri dönüştürülmesi çalışmalarını başarılı şekilde hayata geçirmesiyle mümkün olabilir.

 

Kaynakça Gösterimi

Sancaktar, G. (2025). İklim Değişikliği ve Arşivlerde Sürdürülebilirlik. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub737

Lisans

Yayın Tarihi

30 May 2025

ISBN

PDF
978-625-5958-92-1

DOI

Kategoriler