Mali Tablolardaki Hilenin Önlenmesi ve Tespitinde Adli Muhasebecilik Becerilerinin AHP Yöntemiyle Seçimi: Türkiye ve İran Örneği

Büşra Tosunoğlu
Gümüşhane Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0001-6292-2770
Farideh Niyazi
Gümüşhane Üniversitesi
https://orcid.org/0009-0002-6287-7169
Selim Cengiz
Kırıkkale Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0002-2013-9590

Özet

Bu çalışmanın amacı, mali tablolardaki hilenin önlenmesi ve tespitinde adli muhasebecilik becerilerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemiyle seçimidir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye ve İran'da faaliyet gösteren 26 akademisyen bilirkişilere adli muhasebecilik becerilerinin önem sıralamasına uzman görüşleri doğrultusunda ele alınmıştır. İlgili literatür incelenerek adli muhasebe becerilerine ilişkin kişisel, temel ve teknik beceri ile ahlaki değer boyutları ve bu boyutların alt boyutları tespit edilmiştir. Oluşturulan değerlendirme formu toplam beş matristen oluşmaktadır. Elde edilen veirler, AHP yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre; Türkiye ve İran’da faaliyet gösteren akademisyen bilirkişilerin adli muhasebecilik becerilerinin ana kriterlerine ilişkin önem sıralamasında ilk sırayı teknik beceri almakta olup her iki ülke için de farklılık bulunmamaktadır. Ana kriterlerden teknik beceriyi sırasıyla temel ve kişisel beceri ile ahlaki değer takip etmekte olup benzer şekilde her iki ülke için de söz konusu sıralama değişmemektedir. Çalışmada ayrıca ana kriterlerin alt kriterlerine ilişkin önem sıralaması ele alınmış olup her iki ülke açısından kişisel beceriye ait alt kriterlerin önem sıralamasında ilk sırayı analitik düşünce, temel beceriye ilişkin önem sıralamasında ilk sırayı denetleme ve teknik beceriye ilişkin önem sıralamasında ise ilk sırayı mali tabloları analiz ve yorumlama almaktadır. Üç ana kritere ilişkin alt kriterlerin önem sıralamasında ilk sırada yer alan kriter her iki ülke açısından farklı olmasa da diğer kriterlerin önem sıralamasında farklılıklar bulunmaktadır. Ana kriterlerin sonuncusu olan ahlaki değere ilişkin önem sıralamasında da her iki ülke açısından ilk sırayı güvenilirlik almaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Tosunoğlu, B. & Niyazi, F. & Cengiz, S. (2025). Mali Tablolardaki Hilenin Önlenmesi ve Tespitinde Adli Muhasebecilik Becerilerinin AHP Yöntemiyle Seçimi: Türkiye ve İran Örneği. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub738

Lisans

Yayın Tarihi

11 June 2025

ISBN

PDF
978-625-5958-91-4

DOI

Kategoriler