Maliye Bilimi Açısından Kanaatkâr Ekonomi
Şu kitabın bölümü: Uygun, E. (ed.) 2025. Maliye Alanında Güncel Konular: Teori ve Uygulama.

Berkan Karagöz
Yozgat Bozok Üniversitesi

Özet

Kanaatkâr ekonomi, kaynakların etkin, verimli ve tasarruflu bir şekilde kullanılmasını hedefleyen bir ekonomik anlayıştır. Bu yaklaşım, israfı önlemeye, üretim ve tüketimi denetlemeye yönelik bir düşünce tarzını ifade eder. Kamu maliyesinde kanaatkârlık anlayışı, devletin mali kaynaklarını daha etkin-verimli ve dikkatli bir şekilde kullanmaya yönelik bir yaklaşımı ifade eder. Bu anlayış, devletin harcamalarında aşırıya kaçmaması, israfı engellemesi ve mevcut kaynaklarla en iyi sonucu elde etmesi amacını taşır. Kanaatkârlık, genellikle bireysel bir tutum olarak tanımlansa da, kamu maliyesinde bu kavram devletin bütçe yönetimi, harcama politikaları ve kamu kaynaklarının etkin kullanımı açısından büyük önem taşır. Kamu gelirleri etkin kullanılmalı, kamu harcamalarında tasarruf politikaları üretilmeli, verimli kamu harcaması politikası geliştirilmeli, kriz dönemlerinde tasarruf tedbirleri tanımlanmalıdır. Kamu borçlarının sürdürülebilirliğinde tasarruf davranışlarının etkisinin dikkate alınması gerekir. Bütçe disiplini ve denge kurulmasında, kamu bütçesinin etkin, düzenli şeffaf yönetilmesinde kanaatkâr ekonomik düzeni sağlayabilecek kurumlar benimsenmelidir. Bunlar; performans esaslı bütçeleme, bütçe uygulamalarında ölçülebilirlik, hesap verebilirlik mali saydamlık, içsel büyüme, tabandan tavana bütçe uygulaması, orta vadeli harcama sistemi, ekonomik plana dayalı hareket etmedir. Bütçe yönetimi sürdürülebilir kalkınmayı desteklemelidir. Kanaatkâr ekonomik düzende her bireyin ekonomik çıkarlarını gözetmek ve eşitlikçi bir şekilde kaynakları dağıtmak amaçlanır. Kanaatkâr ekonomi yaklaşımında, devletin sosyal harcamaları ve refah politikalarının verimli kullanılması da önemlidir. Kanaatkârlık, devletin harcama önceliklerini doğru belirlemesine ve kamu hizmetlerinin kalitesini artırmasına yardımcı olabilir. Kanaatkâr ekonomi ve mali yerelleşme arasındaki ilişki, birçok ortak noktaya dayanır. Her iki kavram da sürdürülebilir bir yaşam tarzını teşvik eder, ancak farklı düzeylerde ve farklı açılardan bu hedeflere ulaşmayı amaçlar. Kanaatkâr ekonomi daha çok bireysel sorumluluğa, kaynakların etkin ve verimli kullanılmasına ve aşırı tüketime karşı bir duruş sergilenmesine odaklanırken, mali yerelleşme, bu hedeflere yerel düzeyde, toplumsal ve ekonomik bağlamda ulaşmayı amaçlar. Mali yerelleşme, kaynakların etkin ve verimli kullanılmasını beraberinde getirir. Bu nedenle kanaatkâr ekonomi, mali yerelleşmede anlam bulur.

Kaynakça Gösterimi

Karagöz, B. (2025). Maliye Bilimi Açısından Kanaatkâr Ekonomi . In: Uygun, E. (ed.), Maliye Alanında Güncel Konular: Teori ve Uygulama. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub756.c3096

Lisans

Yayın Tarihi

26 June 2025

DOI

Kategoriler