
Türkiye’de Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Mevzuatı, Sağlanan Destekler ve Fındık Sektöründeki Uygulaması
Şu kitabın bölümü:
Altıntaş,
M.
(ed.)
2025.
Sosyal Bilimlerde Yöntem, Kuram ve Uygulama.
Özet
Tarım ürünleri, uygun depolama koşulları olmaması, finansa ihtiyacın olması vb. nedenlerle hasat sonrası dönemde yoğun olarak piyasaya sürülmesi, ürün fiyatları düşmekte ve üreticiler düşük gelir elde etmektedirler. Lisanslı depoculuk sistemi, yaşanan bu sorunların çözümüne katkı sağlayabilecek bir araç olarak görülmektedir. Lisanslı depoculuk sistemi; tarım ürünlerinin kalite sınıflarının yetkili laboratuvarlar tarafından belirlenerek modern altyapıya sahip depolarda güvenli koşullarda depolanması, ürün kayıplarının ve nakliye giderlerinin azaltılması, kayıt dışılığın önlenmesi, üreticilerin uygun zamanda ürünlerini satmaları, ürün senetleriyle ticaretin yapılması ve kredi temin edilerek finansal türev piyasalarının gelişimi ile iç ve dış piyasalarla entegrasyonun sağlanmasına önemli katkıları söz konusudur. Türkiye’de lisanslı depoculuk sistemi ile ilgili ilk yasal düzenleme 2005 yılında 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile yapılmış, sonrasında ise bu kanunun uygulaması ile ilgili gerekli ikincil mevzuat çıkartılmıştır. Günümüzde ÇKS veya TÜKAS’a kayıtlı üreticilere fındık, pamuk, mısır, kuru üzüm, buğday, nohut, ayçiçeği, çavdar, kuru kayısı, zeytin, Antep fıstığı, mercimek, çeltik, yulaf, arpa, pirinç, soya fasulyesi, fasulye ve zeytinyağını lisanslı depolarda depolamaları durumunda Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği kira ücret tarifesinin %75’i destek olarak sağlamaktadırlar. Giresun’da kurulan yıllık 17.000 tonluk lisanslı depoda üreticilerden ziyade TMO’nin aldığı ürünler depolanmaktadır. Tarım ürünlerinde lisanlı depoculuk sisteminin yaygınlaştırılabilmesine ürün ihtisas borsalarının kurulup aktif hale getirilmesi ve üreticilere sağlanan desteğin artırılmasının önemli katkılar sağlayabilecektir.