
Açık ve Uzaktan Eğitimde Özerk Öğrenme ve Yapay Zeka
Şu kitabın bölümü:
Büyük,
U.
(ed.)
2025.
Eğitimde Teknoloji Entegrasyonu: Yapay Zeka ve Dijitalleşme Perspektifleri.
Özet
Bu bölümde açık ve uzaktan eğitimde öğrenenlerin kendi kendine öğrenmesine olanak sağlayan özerk öğrenme becerileri ile yapay zeka arasındaki ilişki açıklanmaktadır. Özerk öğrenme ve yapay zeka (AI), öğrenenin bağımsızlığını artırıp eğitim deneyimini kişiselleştirerek açık ve uzaktan eğitimi dönüştüren bir teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır. Dijital teknolojilerin gelişimi ve eğitim sisteminde aktif olarak kullanılmasıyla birlikte öğrenenler kendilerinin öğrenme yolculuklarında aktif rol almaya başlamışlardır. Teknolojik gelişmelerin yanı sıra paradigma değişimiyle birlikte bugüne kadar benimsenen eğitim anlayışının yerini, her yaş grubundaki bireye hitap eden, seçenek sunan ve esnek bir eğitim anlayışı almaktadır. Bu yeni eğitim anlayışının bireyin içinde bulunduğu koşullara, ilgi, istek, beklenti ve kişisel özelliklerine göre şekillenen bir yapısı bulunmaktadır. Ayrıca bu yeni anlayış içinde eğitim sistemi, bireylerin öğrenmede sorumluluk alabildikleri, bilgiyi kendilerinin yapılandırabildikleri, kendi öğrenme süreçlerinde kendilerini değerlendirme ve öğrenme becerilerini sürece dahil edebildikleri özerk öğrenme kazanımlarını da kapsamaktadır. Açık ve uzaktan eğitimde özerk öğrenen (autonomous learner) ve yapay zeka (YZ) arasındaki olumlu ilişki, eğitimin kişiselleştirilmesi, öğrenenlerin bağımsız öğrenme becerilerinin geliştirilmesi ve öğrenme sürecinin daha verimli hale getirilmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Özerk öğrenen, kendi öğrenme sürecini yönetebilen, hedef belirleyebilen, zamanını etkin bir şekilde kullanabilen ve öğrenme yolculuğunda aktif olan bireydir. Yapay zeka ise, bu süreci desteklemek ve kolaylaştırmak için güçlü araçlar sunan bir teknolojidir. Özerk öğrenenlerin, açık ve uzaktan eğitimde başarılı olabilmek için bu güçlü araçları kullanabilme becerisine sahip olmaları gerekmektedir çünkü bu araçları kullanarak, özerk öğrenenler eğitim sürecini daha verimli, kişiselleştirilmiş ve erişilebilir düzeye getirebileceklerdir. Olumlu yanlarının yanı sıra belli sınırlılıklara da sahip olan yapay zeka özerk öğrenenlere hem olumlu hem de olumsuz katkıda bulunabilir. Bu nedenle yapay zeka ve insan zekasının birleşimi olan hybrid zeka olarak isimlendirebileceğimiz yeni öğrenme sürecinde özerk öğrenenler kendi öğrenme süreçlerini yönetebilir, eksik oldukları alanlarda gelişim gösterebilir ve en uygun içeriklere erişim sağlayarak akademik başarılarını dahası hayat boyu öğrenme becerilerini arttırabilirler.