
Personel Yönetiminden Yetenek Yönetimine: İş Gücü Yönetiminin Dönüşümü
Şu kitabın bölümü:
Mücevher,
M.
H.
(ed.)
2025.
Yönetim ve Organizasyon Alanında Paradigma Kaymaları - 1.
Özet
Bu çalışma, insan kaynakları yönetiminin tarihsel gelişimini ve kavramsal dönüşümünü ele alarak, personel yönetiminden stratejik insan kaynakları yönetimine ve ardından da yetenek yönetimine uzanan dönüşümü bütüncül bir bakışla değerlendirmektedir. Endüstri devrimi sonrasında ortaya çıkan personel yönetimi anlayışı daha çok kayıt tutma, özlük işleri ve disiplin süreçlerine odaklanan, mekanik ve prosedüre dayalı bir yapı göstermiştir. Ancak iş gücünün niteliğinin değişmesi, rekabetin artması ve bilgi ekonomisine geçişle birlikte bu yapı yetersiz kalmış; yerini daha esnek, stratejik ve insan odaklı yaklaşımlara bırakmıştır. İnsan kaynakları yönetimi, çalışanları yalnızca birer üretim girdisi olarak değil, örgütün hedeflerine katkı sağlayacak değerli kaynaklar olarak konumlandırmaya başlamıştır. Bu değişim, insanı maliyet unsuru olarak görmek yerine değer yaratan bir sermaye olarak gören bir zihniyet dönüşümüne dayanmaktadır. Dönüşüm, yönetim anlayışındaki paradigma değişimlerinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. İnsana dair algı, denetim ve standartlaşma odaklı mekanik modellerden; katılım, öğrenme ve esneklik vurgusu taşıyan sistemlere evrilmiştir. Yönetim kuramlarında yaşanan paradigma değişimlerinin sürece yön verdiğinden söz etmek mümkündür. Klasik yönetim anlayışından sistem yaklaşımına, ardından kaynak temelli bakış açısına evrilen teorik zeminde insan kaynakları, iç ve dış çevresel bağlama uyum sağlayabilen ve rekabet avantajı yaratabilen bir yapı olarak ele alınmaktadır. Stratejik insan kaynakları yönetimi ile birlikte insan sermayesinin örgütsel performansa etkisi ön plana çıkarken, yetenek yönetimi kavramı bu çerçeveyi daha da derinleştirmiştir. Özellikle yeteneğin kıt kaynak olarak görülmesi, küreselleşme ve teknolojik değişim bağlamında örgütler yüksek potansiyele sahip bireyleri tanımlama, çekme, elde tutma ve geliştirmeye yönelik faaliyetlere odaklanmıştır. Bu bağlamda yetenek yönetimi yalnızca işe alım süreçlerini değil, çalışan deneyimini tasarlamayı da içeren, kültürel ve bağlamsal farklara duyarlı, stratejik bir insan kaynakları yaklaşımı olarak şekillenmiştir. Sonuç olarak sözü edilen dönüşüm, sadece teknik değil, aynı zamanda yönetim yaklaşımlarının yeniden yapılanmasını da gerekli kılmıştır.