Yeni Dünya Düzeninde Döngüsel Ekonomi ve Sıfır Atık: AB Üyesi Ülkeler

Nuh Okumuş
Gaziantep Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0002-6111-8083
Eda Dineri
Hasan Kalyoncu Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0002-5637-594X

Özet

Bu çalışmanın amacı AB-24 üye ülkelerinde çevresel Kuznets eğrisi hipotezinin geçerliliğini döngüsel ekonomi çerçevesinde araştırmak ve sürdürülebilir atık yönetimi hipotezinin geçerliliğini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, 2000-2020 dönemi için söz konusu hipotezlerin geçerliliğini incelemek amacıyla iki farklı model kurulmuştur. Birinci modelde, reel milli gelir ile çevresel bozulma arasındaki parabolik ilişkinin varlığı ve atık yönetiminin çevresel bozulma üzerindeki etkisi incelenmiştir. İkinci modelde ise reel milli gelir ile atık yönetimi arasındaki muhtemel parabolik ilişki araştırılmıştır. Çalışmada yatay kesit bağımlılığı testi, homojenlik testi, CIPS birim kök testi, PMG-ARDL tahmin yöntemi ve Dumitrescu-Hurlin nedensellik testlerinden yararlanılmıştır. Birinci model bulgularında enerji tüketiminin ve nüfusun CO2 emisyonu üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu ortaya konulmuştur. Bununla birlikte atık geri dönüşüm oranlarının çevresel bozulma üzerindeki etkisi negatif yönde ve istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ayrıca, ekonomik büyüme ile emisyon düzeyleri arasında ters U-şeklinde bir ilişkinin geçerliliği kanıtlanmış böylece AB-24 üye ülkelerinde Çevresel Kuznets eğrisinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İkinci model kapsamında, uzun dönemde ekonomik büyümenin ilk safhalarında atık dönüşüm oranlarının azaldığını, ekonomik büyümenin ilerleyen safhalarında atık dönüşüm oranlarının arttığını söyleyebiliriz. Bu bulgu, ekonomik büyüme ile atık yönetimi arasında U-şeklinde bir ilişkinin geçerliliğine işaret etmektedir. Dolayısıyla, ikinci model bulguları üzerinden AB-24 üye ülkelerinde Sürdürülebilir Atık Yönetim hipotezinin geçerli olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca, nüfustaki ve enerji tüketimindeki artışın geri dönüşüm miktarları üzerindeki etkisinin istatiksel olarak anlamlı ve pozitif olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Kaynakça Gösterimi

Okumuş, N. & Dineri, E. (2025). Yeni Dünya Düzeninde Döngüsel Ekonomi ve Sıfır Atık: AB Üyesi Ülkeler. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub824

Lisans

Yayın Tarihi

25 August 2025

ISBN

PDF
978-625-5646-78-1

DOI

Kategoriler