Kamu Politikası ve Toplumsal Cinsiyet Eşit(siz)liği
Şu kitabın bölümü:
Berkün,
S.
(ed.)
2025.
Toplumsal Cinsiyet Temelinde Kadının Konumu ve Sorunları.
Özet
Toplumsal cinsiyet, biyolojik farklılıklara dayandırılan rollerin toplumsal ilişkiler içinde inşa edildiği; evrensel düzeyde kamusal yaşamın tüm katmanlarını dikey biçimde kesen tarihsel bir iktidar ilişkisidir. Bu patriarkal yapı, devletin karar alma mekanizmalarını biçimlendirmekte ve kamu politikalarının heteronormatif, sınıfsal ayrıcalıklara dayalı erkek özneye göre formüle edilmesine neden olmaktadır. Dolayısıyla siyasal temsildeki eşitsizlik, toplumsal yaşamda deneyimlenen eşitsizliklerin yeniden üretimiyle sonuçlanmaktadır.
Bu çalışmada, kamu politikası sürecinin toplumsal cinsiyet açısından nötr görünen ancak fiilen cinsiyetçi ve eşitsizliği yeniden üreten yapısı tartışılmaktadır. Bu tartışma, kamu politikalarının yalnızca çıktılarında değil, üretim süreçlerinde de eşitliğin sağlanması gerektiğini savunan feminist kuram bağlamında yürütülmüştür. Çalışmanın temel önermesi, kamusal karar alma mekanizmalarında toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmadan, toplumun bütün üyelerine eşit mesafede kamu politikaları üretilemeyeceğidir.
Çalışmanın birinci bölümünde, Türkiye’de kamu politikasının resmi unsurlarının cinsiyet kompozisyonu incelenmekte ve devletin kurumsal yapısının erkek egemen niteliğine dikkat çekilmektedir. İkinci bölümde ise toplumsal cinsiyet eşitliği hedefiyle geliştirilen kurumsal mekanizmalara bazı örnekler -kritik eşik, cinsiyet kotaları ve toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme- kuramsal çerçevede değerlendirilmektedir. Sonuç olarak bu çalışma, “herkes için kamu politikası” fikrinin yalnızca normatif bir ideal değil, demokratik yönetişimin zorunlu bir koşulu olduğunu ortaya koymaktadır.
