Dijitalleşmenin Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneğinde Kavramsal ve Ampirik Bir Analiz
Şu kitabın bölümü: Buğan, M. F. & Kılıç, Y. & Kırcı Çevik, N. (eds.) 2025. Finansal Piyasaların Evrimi V.

Fatih Demir
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Onur Öksüz
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Özet

Bu çalışma, Türkiye’de finansal piyasalarda dijital dönüşümün gerçekleşip gerçekleşmediğini kavramsal ve ampirik bir çerçevede incelemektedir. Dijital teknolojilerin finansal sistem üzerindeki etkisi, ödeme sistemleri, bankacılık uygulamaları ve yatırımcı davranışları bağlamında ele alınmıştır. Literatürde yer alan çalışmalar dijitalleşmenin ekonomik büyüme, finansal kapsayıcılık ve kayıt dışı ekonomiyle mücadelede kritik rol oynadığını göstermektedir. Bu bulgular, Türkiye örneğinde Bankalararası Kart Merkezi (BKM) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB),  tarafından verileriyle desteklenmiş; 2020–2024 döneminde kartlı harcama hacmi, internetten yapılan ödemeler ve temassız işlem oranlarının hızlı artışı üzerinden analiz edilmiştir. Ampirik bulgular, kartlı ödeme hacminin beş yıl içinde yaklaşık sekiz katına çıktığını, internetten yapılan işlemlerin toplam hacim içindeki payının belirgin şekilde yükseldiğini ve banka kartı sayısının 400 milyon adedi aşarak finansal erişimde genişleme sağladığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar, dijital dönüşümün finansal piyasalarda teknolojik bir yenilikten öte, yapısal bir dönüşüm niteliği taşıdığını göstermektedir. Çalışma, bulguları senaryo analizi çerçevesinde değerlendirmiş ve iyimser, kötümser ve dengeli senaryolar üzerinden dijitalleşmenin finansal istikrar ve kapsayıcılık üzerindeki olası etkilerini tartışmıştır. Ayrıca kısıtlar, pratik çıkarımlar ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’de finansal piyasalarda dijital dönüşümün artık geleceğe dönük bir beklenti değil, somut verilerle desteklenen bir gerçeklik olduğunu göstermektedir.

Kaynakça Gösterimi

Demir, F. & Öksüz, O. (2025). Dijitalleşmenin Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneğinde Kavramsal ve Ampirik Bir Analiz. In: Buğan, M. F. & Kılıç, Y. & Kırcı Çevik, N. (eds.), Finansal Piyasaların Evrimi V. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub914.c3864

Lisans

Yayın Tarihi

22 October 2025

DOI

Kategoriler