Elit Genç Futbolcularda Seçilmiş Fiziksel ve Fizyolojik Özelliklerin Antrenmansız Evredeki (Detraining) Dönemsel Değişimlerinin İncelenmesi

İzzet Karakulak
Mardin Artuklu Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0003-0673-4796
Recep Sürhat Müniroglu
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0003-1250-5420

Özet

Bu çalışma, genç futbolcularda seçilmiş fiziksel ve fizyolojik özelliklerin antrenmansız evredeki (detraining) dönemsel değişimlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Çalışmaya, bir profesyonel futbol takımının U-19 takımında yer alan ve haftada en az beş gün antrenman yapan 17 genç futbolcu gönüllü olarak katılmıştır. (Yaş:17, 75±0, 67yıl, Boy: 176, 17±6, 46 cm, Vücut ağırlığı: 69, 70±8, 16 kg). Katılımcıların müsabaka ve sezon sonu antrenmansız dönemlerindeki (detraining) vücut kompozisyonu, kuvvet, sürat, çeviklik, denge, esneklik ve dayanıklılık özelliklerinin ortaya konabilmesi için devamlı aralıklarla testler, tekrarlanarak uygulanmıştır. Çalışmada 1. Müsabaka döneminin son maçından 3 gün önce 1. ölçüm; devre arasında 10 günlük kısa süreli antrenmansız dönem dönüşünde 2. ölçüm; sezonun son maçından 3 gün önce 3. ölçüm; daha sonra ise sezon sonu antrenmansız dönemde son maçtan 15 gün sonra başlayacak şekilde ve 15 er günlük aralıklarla 3 kez 4.,5., 6., ölçümler yapılmıştır. Bu testlerin uygulanması, testler arasında tam toparlanmaya uygun sürelerin verilmesi nedeniyle 2 gün sürmüştür. Birinci gün sabah, aç karnına; vücut kompozisyonu ölçümleri, daha sonra sırasıyla esneklik ölçümleri denge ölçümleri, dikey sıçrama ölçümleri, 30 metre sprint testi, Arrowhead çeviklik testi ve akşam saatlerinde Yo-Yo IRT 2 testi; ikinci gün ise RAST Koşu temelli anaerobik sprint testi uygulanmıştır.Verilerin analizinde SPSS (Versiyon 22) analiz programı kullanılmıştır. Devre arasındaki kısa süreli antrenmansız döneme ait verilerin normallik dağılımına “One-sample Kolmogorov-Simirnov Testi” kullanılarak bakılmıştır. Normal dağılım gösteren veriler “Paired-Samples T Test kullanılarak karşılaştırılmıştır. Normal dağılım göstermeyen veriler ise non parametrik Wilcoxon testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Sezon sonundaki uzun süreli antrenmansız döneme ait normal dağılım gösteren tekrarlı ölçüm verileri ise “Tekrarlı Ölçümlerde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ” kullanılarak değerlendirilmiştir. Normal dağılım göstermeyen veriler ise “Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi” kullanılarak değerlendirilmiştir. Bütün istatistiksel yöntemler için yanılma düzeyi (α) 0,05 olarak kabul edilmiştir.Devre arasındaki 10 günlük kısa süreli antrenmansız dönem sonunda katılımcıların 10 m, 20 m ve 30 m sprint zamanlarında ve maksimal oksijen tüketimlerinde olumsuz yönde istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur (p<0,05). Vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi, çeviklik testi, dikey sıçrama, esneklik testi, denge testi ve RAST yorgunluk indeksi, maksimum ve ortalama güç değerlerinde ise istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0, 05). Sezon sonundaki 45 günlük antrenmansız dönem sonunda VYY, esneklik, denge ve 30 m sprint performanslarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). 10 m sprint performansında 15 günlük antrenmansız dönem sonunda olumlu yönde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). 20 m, maksimal oksijen tüketimi, maksimal anaerobik ve ortalama güç değerlerinde 30 günlük antrenmansız dönem sonu itibariyle, olumsuz yönde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). 45 günlük antrenmansız dönem sonu itibariyle; vücut ağırlığı, 10 m sprint, çeviklik ve dikey sıçrama değerlerinde olumsuz yönde, yorgunluk indeksi değerlerinde ise olumlu yönde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05).Sonuç olarak; özellikle uzun süreli detraining döneminin ardından fiziksel ve motorik özelliklerdeki bozulmaları minimize etmek ve sporcuyu yeni sezona daha hazır bir hale getirebilmek adına detraining dönemi tamamen inaktif bir şekilde geçirilmemeli ve bu çalışmada, her bir fiziksel ve motorik özellik için belirlenen detraininge bağlı düşüş süreleri göz önüne alınarak planlanacak antrenmanlarla desteklenmelidir.

Kaynakça Gösterimi

Karakulak, İ. & Müniroglu, R. S. (2025). Elit Genç Futbolcularda Seçilmiş Fiziksel ve Fizyolojik Özelliklerin Antrenmansız Evredeki (Detraining) Dönemsel Değişimlerinin İncelenmesi. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub986

Lisans

Yayın Tarihi

21 December 2025

ISBN

PDF
978-625-8554-08-3

DOI

İstatistikler

Görüntülenme
24
İndirilme
8

Kategoriler