Masallar Aracılığıyla Yaratılan Mitlere Dijitalleşme ile Meydan Okumak: Spotify Platformu Üzerinden "Masal Bu Ya!" Örneği
Şu kitabın bölümü:
Yağbasan,
M.
(ed.)
2025.
Dijital Kamusal Alanda Anlam Mücadeleleri: Mit, Mekân ve Medya.
Özet
Masallar ilginç içerikleri sayesinde toplumsal alanda ilgiyle karşılaşan edebi türlerden biridir. Özellikle de taşıdığı kültürel kodlar onu içerisinde geliştiği toplumsal yapı hakkında ipuçları verebilecek bir noktaya taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı geleneksel masal örnekleri arasında olan Kırmızı Başlıklı Kız, Hansel ve Gretel, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masallarını göstergebilimsel analize tabi tutmaktadır. Bu analizin amacı masalların içerisinde yer alan toplumsal cinsiyet temelli kodların ortaya çıkarılmasıdır. Bunun ardından dijital bir mecra olan Spotify uygulaması üzerinden yayınlanan üç masal da aynı amaçla göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Analiz edilen toplam altı masalda elde edilen temel bulgular arasında kadınların geleneksel masalların söz dinlemeyen, kurallara uymayan bu neden de kötü olayların yaşanmasına yol açan karakterler biçiminde tasarlandığı görülmüştür. Bir diğer kadınlık biçimi ise kötülük ve cadılıkla ilişkilendirilen kadınlıktır. Erkekler ise bu masallarda olumsuz olayları tetikleyen kadınların hayatını kurtarmakta ya da onların kötülüklerinin kurbanı olmaktadır. Spotify platformu üzerinden yayınlanan masallara bakıldığında kadın karakterlerin genellikle zeki, bilge ve cesur yönleriyle ön plana çıkarıldıkları görülmüştür. Bu masallarda da nadiren de olsa yer alan kötü karakterler belirli cinsiyetlere sabitlendirilmemektedir. Elde edilen bulgular geleneksel masallar aracılığıyla yeniden üretilen eşitsizliğe dayalı toplumsal ilişkilerin dijitalleşme aracılığıyla alternatif bir söylemle karşılaşabildiğini göstermektedir.
