İklim Göçünün Sağlık Sistemleri Üzerindeki Etkisi: Gelecek Senaryoları ve Politika Önerileri
Şu kitabın bölümü: Arslan, E. & Deniş, H. E. & Çiçek, A. (eds.) 2025. Göç Yönetimi: Eşikteki İnsanlık, Ulusötesi Krizler ve Çözümler.

Mustafa Uzan
Süleyman Demirel Üniversitesi

Özet

İklim değişikliği, çevresel etkilerinin ötesine geçerek kitlesel nüfus hareketlerini tetiklemekte ve sağlık sistemleri üzerinde giderek artan bir baskı oluşturmaktadır. Aşırı hava olayları, kuraklık ve deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle milyonlarca insanın yerinden edilmesi, göç veren ve alan bölgelerde sağlık hizmetlerine talebi artırmakta; altyapı yetersizlikleri, personel eksikliği ve finansman sorunlarını derinleştirmektedir. Bangladeş, Somali ve Pasifik Adaları gibi kırılgan bölgelerde sağlık altyapısının çökme noktasına geldiği; Avrupa’da ise uzun vadeli dayanıklılık kapasitesinin zorlandığı görülmektedir. İklim göçü, bulaşıcı hastalıkların coğrafi dağılımını değiştirerek kolera, tifo, sıtma ve dang humması gibi hastalıkların yayılımını hızlandırmaktadır. Ayrıca göçmenlerin maruz kaldığı travma ve belirsizlik, ruh sağlığı sorunlarının artmasına neden olmakta; psikososyal hizmetlere olan ihtiyacı büyütmektedir. Bu durum özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliğini tehdit eder niteliktedir. Gelecek projeksiyonları, 2050 yılına kadar 216 milyon kişinin iklim bağlantılı göç riski altında olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda Paylaşılan Sosyoekonomik Yollar (SSP) analizine göre mevcut küresel eğilimler, uluslararası iş birliğinin zayıf, sosyal eşitsizliklerin derin olduğu SSP3–SSP4 hibrit senaryosuyla uyumludur. Bu senaryoda iklim göçü, yalnızca artan hasta yükü değil, aynı zamanda yönetişim ve adalet boyutlarıyla da sistematik bir sağlık krizine dönüşme potansiyeli taşımaktadır. Sonuç olarak, iklim göçünün sağlık sistemleri üzerindeki etkilerinin yönetilebilmesi için göçmen kapsayıcı politikalar, iklim dirençli sağlık altyapıları, güçlendirilmiş sağlık işgücü, veri temelli yönetişim ve küresel dayanışma mekanizmalarının güçlendirilmesi kritik önemdedir. Bu bütüncül yaklaşım, geleceğin dayanıklı ve eşitlikçi sağlık sistemlerinin inşası açısından temel bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Uzan, M. (2025). İklim Göçünün Sağlık Sistemleri Üzerindeki Etkisi: Gelecek Senaryoları ve Politika Önerileri. In: Arslan, E. & Deniş, H. E. & Çiçek, A. (eds.), Göç Yönetimi: Eşikteki İnsanlık, Ulusötesi Krizler ve Çözümler. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1106.c4444

Lisans

Yayın Tarihi

28 December 2025

DOI

Kategoriler