
Afetlerde Kadın Sağlığı ve Sosyal Destek
Şu kitabın bölümü:
Şimşek Küçükkelepçe,
D.
&
Nacar,
G.
(eds.)
2025.
Afetlerde Perinatal Dönem: Güçlükler ve Yönetim Yaklaşımları.
Özet
Afet süreçlerinde kadınlar, toplumsal cinsiyet rolleri, yapısal eşitsizlikler, sınırlı kaynaklara erişim ve artan bakım sorumlulukları nedeniyle çok boyutlu risklerle karşı karşıya kalmaktadır. Kadınların afetlerden daha fazla etkilenmesinin temelinde yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel faktörler yer almaktadır. Bu süreçte kadınlar; barınma, beslenme, hijyen, sağlık hizmetlerine erişim ve psikososyal destek alanlarında ciddi engellerle karşılaşmakta; üreme sağlığına yönelik ihtiyaçlar ise çoğunlukla göz ardı edilmektedir. Afet döneminde yaşanan güvenlik açıkları, cinsel şiddet riskini artırmakta; kaynakların yetersizliği, kadınların temel haklara erişimini daha da zorlaştırmaktadır. Sosyal destek, kadınların psikolojik dayanıklılığını artıran ve afetlerin olumsuz etkilerini azaltan önemli bir koruyucu faktör olarak öne çıkmaktadır. Afet dönemlerinde, kadınların yeniden işlevsellik kazanabilmeleri ve ruhsal iyilik hâllerini yeniden inşa edebilmeleri açısından sosyal desteğin süreklilik arz eden, organize ve erişilebilir biçimde sağlanması kritik bir gereklilik olarak değerlendirilmektedir. Sağlık profesyonelleri, kadınların afet süreçlerinde sağlık ve psikososyal iyilik hâllerinin yeniden inşasında kritik bir role sahiptir. Kadınlara yönelik sağlık hizmetlerinin erişilebilir, bütüncül ve kültürel olarak duyarlı bir yaklaşımla sunulması hem bireysel hem de toplumsal iyileşme sürecini destekleyecektir. Bu nedenle, afet döneminde kadınlara yönelik sosyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve sağlık çalışanlarının toplumsal cinsiyet temelli ihtiyaçlara duyarlı biçimde eğitilmesi hayati önem taşımaktadır.