Türkiye, dünyanın en fazla mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan ülkelerden biri olarak, eğitim sistemi dil bariyerleri, ekonomik eşitsizlikler, ayrımcılık ve kurumsal hazırlıksızlık gibi çok boyutlu sorunlarla karşı karşıyadır. Göç deneyimleri özellikle okul yaşındaki göçmen ya da mülteciler için göç öncesi (savaş, şiddet, ekonomik kriz), göç sırası (tehlikeli yolculuklar, insan hakları ihlalleri) ve göç sonrası (Türkçe öğrenme zorluğu, sosyal dışlanma, akademik uyumsuzluk) aşamalarında farklılaşır.

Göç süreçlerini ve bireyler, kurumlar ve toplumlar üzerindeki etkilerini anlamak için deneyimlere odaklanmanın üç temel avantajı vardır. İlk olarak bireyi merkeze alarak göçmen öğrencileri edilgen, kendileri hakkında söz sahibi olmayan nesneler değil, sorunlara çözüm üreten ve gelecekleri adına inisiyatif alan aktif özneler olarak görür. İkinci olarak sistemle ilgili eksiklikleri bireylere yansıması açısından tespit ederek dil desteği eksikliği, ekonomik engeller, öğretmen yetersizliği ve ayrımcı politikalar gibi yapısal sorunları ortaya çıkarır. Üçüncü olarak da kapsayıcı politikalar için veri sağlayarak psikososyal destek, kültürel duyarlı müfredat ve finansal yardım programları gibi çözümlerin tasarlanmasına rehberlik eder.

Son yıllarda Türkiye’de göçmen/mülteci öğrenciler üzerine yapılan çalışmaların birçoğu nitel yöntemlerle yapılmıştır. Bu çalışmalardan 13 tanesinin bulguları deneyim açısından incelendiğinde bazılarının neredeyse bütün öğrenciler tarafından deneyimlendiği görülmektedir. Ayrıca deneyimler eğitim kademesine göre de değişiklik gösterir: İlkokulda dil becerisi sosyal kabulü belirlerken, lisede kimlik temelli ayrımcılık artar. Olumlu öğretmen tutumu ve akran dayanışması, uyumu kolaylaştıran kilit faktörlerdir. Sonuç olarak, göç deneyimlerini anlamak, yalnızca bireysel travmaları değil, eğitim sistemlerinin dönüşümü için gerekli kurumsal adımları da şekillendirir.