Sinemada Distopik Evrenin Evrimi: Blade Runner (1982) ve Blade Runner 2049 (2017)
Şu kitabın bölümü: Göçerler, H. & Karagöz, C. (eds.) 2025. Edebiyat Çalışmalarında Ütopya ve Distopya.

Nurcan Bekil Çakmak
İstanbul Beykent Üniversitesi

Özet

Do Androids Dream of Electric Sheep? (1968) kitabının uyarlama formu olan Blade Runner (1982) ve Blade Runner 2049 (2017), transhümanizm ve onun unsurlarından biri olan evren distopyası çerçevesinde bir gelecek sunmaktadır.

İlk uyarlama filmi Blade Runner (1982), 20. yüzyılın sonu ve 21. yüzyılın başını konu almaktadır. Transhümanizm çerçevesinde, yani insanların teknolojiyle bütünleşmesinin bir noktasının ötesine geçildiğinde, evrenin hâkimiyetinin artık robotlarda olduğunu ve insanların eski hâkimiyetlerini aradıkları anlatılmaktadır.

Robotlar o kadar insana benzemektedir ki, onları insanlardan ayırt etmek için bir görev gücü oluşturulur. Bu ayırt etme sürecine eski bir memur olan Rick Deckard atanır. Okuyucuya distopik topraklardan, yani dünya dışı bir gezegenden gelmenin ne demek olduğunu, transhümanizm çerçevesinde eser boyunca yaşadığı maceralarla sunar ve eserin sonunda kaderimizin yine bir muamma olduğunu gösterir.

Önceki uyarlamanın genel olaylarının aksine, ikinci uyarlama filmi Blade Runner 2049, okuyucuya transhümanizmin ne olduğunu biyoloji ve teknolojinin birleşimi olarak sunar. Başka bir deyişle, ilk film Blade Runner'ın  (1982) konusu ve karakterlerine atıfta bulunarak okuyucuya daha ayrıntılı bilgiler sunar.

Bu çalışma ilk olarak, transhümanizmin uzak geleceğinde, teknoloji ve biyolojinin birleştiği bir ortamda, robotların insanlardan daha yetkin ve baskın hale gelebileceğini, genetiğin insanlardan ve en ilginç olanı robotlardan korunabileceğini ve aktarılabileceğini işaret etmektedir.

Kaynakça Gösterimi

Bekil Çakmak, N. (2025). Sinemada Distopik Evrenin Evrimi: Blade Runner (1982) ve Blade Runner 2049 (2017). In: Göçerler, H. & Karagöz, C. (eds.), Edebiyat Çalışmalarında Ütopya ve Distopya. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub841.c3457

Lisans

Yayın Tarihi

23 September 2025

DOI