Türkiye’de Vergi Yükü ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar: Genel Bir Değerlendirme
Şu kitabın bölümü: Akça, H. (ed.) 2025. Güncel Mali İktisat Araştırmaları: Teori ve Uygulama.

Yasin Söğüt
Kastamonu Üniversitesi

Özet

Bu çalışmada Türkiye’de vergi yükü ile doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) arasındaki ilişki teorik ve kavramsal yönleriyle ele alınmaktadır. Çalışmada öncelikle vergi yükü kavramı hukuki ve ekonomik boyutlarıyla tanımlanmış, yatırım kararları üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Ardından DYY’nin teorik temelleri incelenerek OLI Paradigması, Sermaye Hareketliliği Teorisi, Vergi Rekabeti Teorisi ve Yeni Ekonomik Coğrafya yaklaşımlarının yatırım kararlarındaki yeri ortaya konmuştur. Türkiye’nin 1980 sonrası dışa açılma politikaları, vergi sistemindeki dönüşümler ve kurumlar vergisi oranlarında yapılan düzenlemeler dönemsel olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, yüksek vergi oranlarının yatırım maliyetlerini artırarak DYY girişlerini sınırlayabileceğini, buna karşılık vergi gelirlerinin altyapı ve hizmet alanlarına yönlendirilmesi halinde yatırım ortamını dolaylı olarak iyileştirebileceğini göstermektedir. 2000’li yıllarda kurumlar vergisi oranının düşürülmesi ve AB üyelik süreciyle birlikte yabancı sermaye girişlerinde artış yaşanmış; ancak dolaylı vergilerin yüksekliği nedeniyle toplam vergi yükü yatırımcı açısından sınırlayıcı bir unsur olmaya devam etmiştir. Çalışma, Türkiye’nin DYY çekme kapasitesini artırmak için yalnızca oran indirimlerine dayalı politikaların yeterli olmadığını, vergi yapısının dengelenmesi, hukuki güvence, siyasi öngörülebilirlik ve altyapı yatırımlarıyla desteklenmiş kapsamlı bir stratejinin gerekli olduğunu ortaya koymaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Söğüt, Y. (2025). Türkiye’de Vergi Yükü ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar: Genel Bir Değerlendirme. In: Akça, H. (ed.), Güncel Mali İktisat Araştırmaları: Teori ve Uygulama. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub864.c3478

Lisans

Yayın Tarihi

6 October 2025

DOI

Kategoriler