Sirkadiyen ve Yemek Saatleri Üzerine Bir Derleme
Şu kitabın bölümü:
Kırbaş,
A.
(ed.)
2025.
Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar.
Özet
Bu çalışmasının amacı, insan sağlığı ve metabolizması üzerindeki etkileri göz önünde bulundurarak sirkadiyen ritimler ve yemek saatleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. İnsan vücudu, yaklaşık 24 saatlik biyolojik ritimlerle çalışan sirkadiyen bir saate sahiptir ve bu içsel saat uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salgısı, metabolizma ve enerji dengesi gibi birçok fizyolojik süreci düzenlemektedir. Sirkadiyen saatin doğru çalışması, bireylerin uyku kalitesini, beslenme alışkanlıklarını ve genel sağlık durumunu olumlu yönde etkilerken, bozulması metabolik hastalıklar, obezite ve kardiyovasküler riskler gibi olumsuz sonuçlara yol açabilir. Beslenme alışkanlıkları açısından, öğünlerin zamanlaması, sıklığı ve düzenliliği metabolik sağlık üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Düzenli öğünler, kan şekeri ve enerji dengesinin korunmasını sağlarken, düzensiz beslenme insülin duyarlılığı, lipid profili ve kilo kontrolü üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Ara öğünler ve kahvaltının atlanmaması, özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde obezite riskini azaltmakta, yetişkinlerde ise metabolik sağlığın korunmasına katkı sağlamaktadır. Öğünlerin bileşimi de önem taşır; tam tahıllar, lif ve protein açısından zengin besinler tokluk hissini artırarak enerji dengesi üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. Çalışma, sirkadiyen ritimler ve öğün zamanlaması arasındaki karmaşık ilişkinin anlaşılmasının, bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmesi ve metabolik risklerini azaltması için kritik öneme sahip olduğunu göstermektedir.
