1980 Sonrası Eğitim Politikaları ve Beden Eğitimi
Şu kitabın bölümü:
Sağın,
A.
E.
&
Uğraş,
S.
(eds.)
2025.
Beden Eğitimi ve Sporun Pedagojik Dönüşümü: Tarihsel Süreçten Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne.
Özet
Bu çalışma, beden eğitimi öğretim programlarının tarihsel gelişimini ve Türkiye içinde 1980 yılından sonraki eğitim politikalarının alana etkilerini incelemektedir. Günümüzde beden eğitimi, yalnızca fiziksel gelişime yönelik bir ders olmaktan çıkmış; öğrencilerin yaşam boyu fiziksel etkinlik alışkanlığı kazanmalarını, sosyal-duygusal beceriler geliştirmelerini ve sağlık okuryazarlığı edinmelerini amaçlayan bütüncül bir Pedegolojik eğitim alanı hâline gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün fiziksel hareketsizliği önemli bir küresel risk faktörü olarak tanımlaması, okullardaki beden eğitimi uygulamalarının önemini artırmıştır. Türkiye’de 2018 MEB programı, öğrenci merkezli, değer ve beceri temelli bir yaklaşım sunmaktadır.
1980 darbesi sonrası eğitim sistemi yüksek derecede merkezîleştirilmiş ve müfredat kararları Milli Eğitim Bakanlığı ile Talim Terbiye Kurulu tarafından yeniden şekillendirilmiştir. Neoliberal politikaların etkisiyle eğitim hizmetlerinin ticarileşmesi ve öğretmenlik mesleğinin yeniden tanımlanması, beden eğitimi alanına da yansımıştır. 1985 Beden Eğitimi Programı bu dönemin ideolojik çerçevesini yansıtmakta olup ünite sistemi üzerine kurulmuş, davranışçı hedef yaklaşımını benimsemiş ve fiziksel uygunluk, temel hareket becerileri ile disiplin temelli kazanımları öncelemiştir.
Öğretmen yetiştirme sistemi, 2547 sayılı Yasa ve 41 Sayılı KHK ile üniversite çatısı altında yeniden yapılandırılmış; BESYO’ların kurulmasıyla beden eğitimi öğretmenliği daha bilimsel ve çok disiplinli bir temele kavuşmuştur. 1990’larda sporun medya aracılığıyla ticarileşmesi toplumsal algıyı dönüştürmüş; okullardaki beden eğitimi dersleri ise yapısal eksiklikler nedeniyle istenen düzeye ulaşamamıştır. Genel olarak beden eğitimi, politik, toplumsal ve kurumsal dönüşümler doğrultusunda sürekli yeniden şekillenen bir pedegolojik saha niteliği taşımaktadır.
