Türkiye’de Eğitim Reformları ve Program Güncellemeleri
Şu kitabın bölümü:
Sağın,
A.
E.
&
Uğraş,
S.
(eds.)
2025.
Beden Eğitimi ve Sporun Pedagojik Dönüşümü: Tarihsel Süreçten Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne.
Özet
Bu bölüm, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan günümüze kadar eğitim sisteminde gerçekleştirilen yapısal reformları ve program güncellemelerini derinlemesine analiz etmeyi amaçlamaktadır. Temel tez, Türkiye'deki reformların genellikle merkeziyetçi, siyasi önceliklerle şekillenen ve toplumsal ihtiyaçlara cevap vermekte zorlanan döngüsel bir yapıda olduğudur. Analiz, özellikle 4+4+4 sistemine geçiş (2012) , yapılandırmacılık tabanlı müfredat (2005) ve en güncel gelişme olan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni (TYMM, 2024) içeren 2000'li yıllar ve sonrasına odaklanmaktadır. Ayrıca, öğretmenlik mesleği kariyer yollarını yeniden tanımlayan Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK, 2022) da incelenmiştir. Bulgular, 4+4+4 gibi yapısal reformların hızlı ve plansız uygulamaları nedeniyle eğitimde fırsat eşitsizliğini ve okul türleri arasındaki ayrışmayı artırdığını göstermektedir. Felsefi değişimler (Yapılandırmacılık, TYMM’nin bütüncül yaklaşımı) , yetersiz hizmet içi eğitimler ve öğretmenlerin direnci nedeniyle uygulama aşamasında sınırlı kalmıştır. En önemli uygulama engeli, beceri odaklı program felsefesi ile merkezi sınavların (LGS, YKS) ezberci ve bilgi odaklı yapısının kronik uyumsuzluğudur. Bu çelişki, okulları sınav odaklı yaklaşıma geri dönmeye iterek program potansiyelini kısıtlamaktadır. Özellikle Beden Eğitimi (BE) derslerinin, yetersiz tesisler ve merkezi sınav baskısı altında marjinalleştiği ve bütüncül gelişim hedeflerini gerçekleştirmekte zorlandığı vurgulanmaktadır. Türkiye'deki reformların başarısı, yasal düzenlemelerden ziyade, sınıf düzeyinde uygulama kapasitesinin artırılmasına, öğretmenlerin sahiplenmesine ve ölçme-değerlendirme sisteminin müfredat felsefesiyle uyumlu hale getirilmesine bağlıdır. Bu, gelecekteki eğitim politikaları için hayati bir ders olarak öne çıkmaktadır.
