OECD Ülkelerinde Tedarik Zinciri Kırılganlığı ve Dayanıklılığı
Şu kitabın bölümü: Fedai, Y. (ed.) 2025. Endüstri Mühendisliğinde Yenilikçi Yaklaşımlar ve Yeni Nesil Mühendislik Çalışmaları.

Ayca Özceylan
Gaziantep Üniversitesi

Özet

Tedarik zinciri kırılganlığı ve dayanıklılığı, küresel ekonomik sistemin sürdürülebilirliği ve rekabet gücü açısından giderek daha kritik kavramlar haline gelmiştir. Artan jeopolitik gerilimler, doğal afetlerin sıklığındaki artış, küresel salgınlar, enerji krizleri ve pazar dalgalanmaları gibi çok boyutlu riskler, tedarik ağlarının şoklara karşı ne ölçüde savunmasız olduğunu ortaya koyarken; aynı zamanda bu ağların dayanıklılık kapasitesinin hem ekonomik istikrar hem de toplum refahı için stratejik bir unsur olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, tedarik zincirlerinin kırılganlık alanlarının belirlenmesi, darboğazların tespiti, uyarlanabilirlik ve toparlanma hızının artırılması gibi esneklik mekanizmalarının güçlendirilmesi yalnızca işletme düzeyinde değil, aynı zamanda kamu politikaları ile ulusal ve bölgesel stratejilerin de merkezinde yer almaktadır. Bu politikaların etkin biçimde tasarlanabilmesi için ülkelerin tedarik zinciri dayanıklılığının (TZD) belirli göstergeler ve analitik araçlar aracılığıyla tanımlanması, ölçülmesi, karşılaştırılması ve zaman içinde sistematik biçimde izlenmesi gerekmektedir. Bu kitap bölümünde, OECD ülkeleri özelinde yayınlanan “Tedarik Zinciri Dayanıklılık Değerlendirmesi: Risklerde Yol Almak” raporu kapsamlı bir şekilde incelenmiş; rapor özelinde tedarik zinciri kırılganlığına ilişkin kavramsal çerçeve, metodolojik yaklaşımlar, performans göstergeleri ve ölçüm boyutları ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Çalışmada ayrıca, Türkiye’nin OECD ülkeleri arasındaki TZD performansı değerlendirilmiş; ülkenin yapısal güçlü yönleri, karşı karşıya olduğu zorluklar ve iyileştirilmesi gereken alanlar analitik bir perspektiften ele alınmıştır. Bu inceleme, ulusal ve uluslararası düzeyde TZD’ye ilişkin farkındalığın artırılmasına, bilimsel temelli değerlendirme çerçevelerinin güçlendirilmesine ve kanıta dayalı politika geliştirme süreçlerinin desteklenmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Böylece çalışma, içsel/dışsal şoklara karşı daha dirençli, sürdürülebilir ve rekabetçi tedarik zinciri ekosistemlerinin oluşturulmasına yönelik önemli bir bilgi birikimi sunmaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Özceylan, A. (2025). OECD Ülkelerinde Tedarik Zinciri Kırılganlığı ve Dayanıklılığı. In: Fedai, Y. (ed.), Endüstri Mühendisliğinde Yenilikçi Yaklaşımlar ve Yeni Nesil Mühendislik Çalışmaları. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1092.c4340

Lisans

Yayın Tarihi

28 December 2025

DOI