Bu çalışma, siyasal ideolojilerin toplumsal kökenlerini sınıf konumları, kolektif kimlikler ve kurumsal düzenekler arasındaki etkileşim üzerinden tartışmayı amaçlar. Literatüre dayalı kavramsal bir sentezle liberalizm, sosyalizm ve milliyetçiliğin tarihsel ortaya çıkış koşulları karşılaştırmalı biçimde ele alınır. Sınıf ekseninde ideolojik repertuarların ekonomik çıkar çatışmalarını meşrulaştırma, uzlaştırma veya dönüştürme işlevleri; kimlik ekseninde “biz/öteki” kurguları ve aidiyet siyasetinin siyasal mobilizasyondaki rolü; kurumsal eksende ise devlet, hukuk, eğitim ve medya gibi alanların ideolojiyi üretme, dolaşıma sokma ve kuşaklararası aktarma mekanizmaları incelenir. Metin, ideolojileri yalnızca normatif öğretiler olarak değil, toplumsal deneyimleri anlamlandıran ve kolektif eylemi koordine eden pratik çerçeveler olarak ele alır; meşruiyet üretimi ile muhalefet/yeniden kurma dinamiklerini birlikte tartışır ve güncel kimlik siyaseti tartışmalarına da kısmen doğrudan bağlanır. Çalışma ampirik bir test sunmamakla birlikte, sınıf–kimlik–kurum etkileşimini izleyecek vaka çalışmalarına kavramsal dayanak sağlamayı hedefler. Türkiye’ye ilişkin kısa göndermeler, üç eksenin farklı dönemlerde farklı ağırlıklar kazanabileceğini göstermeye hizmet eder ve karşılaştırmalı araştırmalar için analitik bir gündem önerir.