Transhümanizmin Antropontolojik Analizi
Şu kitabın bölümü: Kırcı Çevik, N. & Buğan, M. F. (eds.) 2025. Sosyal Bilimlerde Kuram, Araştırma ve Tartışmalar – 3.

Tarık Tazegül
Maltepe Üniversitesi

Özet

Transhümanizm insan biyolojisi ve zihinsel yetilerinin geliştirilmesi ve değiştirilmesi yoluyla insan acı ve eleminin azaltılabileceğini ve refahının artırılıp sağlanabileceğine ilişkin bir görüşe dayanır. Ancak bu görüşe ilişkin çeşitli sorunlar söz konusudur. Bunlardan ilki, transhümanizmin “İnsan nedir?” sorusu gibi temel bir soruyu göz ardı ediyor oluşudur. “İnsan” kavramı da bu felsefi soruşturmada önemli bir rol oynamaktadır. İkinci olarak, insan bedeni ve zihnine ilişkin varsayımsal geliştirmeler yoluyla, transhümanistler ağırlıklı olarak insan doğasının materyal yönüne odaklanırlar. Son olarak, transhümanist söylem içerisinde, “gereksinim” ve “değer” kavramları arasında açık ve net bir ayrım bulunmamaktadır. Dolayısıyla, çağdaş bir felsefi görüş olarak antropontoloji açısından bir analiz ve eleştiride bulunmak istiyoruz. Betül Çotuksöken’in antropontoloji (antropolojik ontoloji) görüşü, çağdaş bir insan felsefesi söylemi olarak, ontolojik soruşturmaların antropolojik bir noktadan kalkması gerektiğini ileri sürer. Bunun için, Çotuksöken epistemolojiyi ontolojiyi önceler bir tarzda görür ve epistemolojiyi insana ilişkin kavramların nominalist temelde çözümlenmesine ilişkin bir yöntem olarak önerir. Bu yöntem insan doğası ile ilişkili kavramların hem bilimsel hem de kültürel/dilsel/toplumsal çerçevelere özgü soruşturulmasını olanaklı kılar. Bu yöntemin uygulandığı kavramlar aynı zamanda felsefi anlamda çok geniş kavramsal şemaya da uyumludur. Dolayısıyla bu çalışmada, belirtmiş olduğumuz sorunları antropontolojik bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlıyoruz. Amacımız “insan” kavramına ve “İnsan nedir?” sorusuna odaklanmak olacaktır.

Kaynakça Gösterimi

Tazegül, T. (2025). Transhümanizmin Antropontolojik Analizi. In: Kırcı Çevik, N. & Buğan, M. F. (eds.), Sosyal Bilimlerde Kuram, Araştırma ve Tartışmalar – 3. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub1146.c4741

Lisans

Yayın Tarihi

29 December 2025

DOI

Kategoriler