Bu kitap, sosyal ve beşerî bilimlerin farklı disiplinlerinde üretilen kuramsal birikim ile ampirik bulguları, yöntemsel çeşitliliği önceleyen bir düzende bir araya getirmektedir. Amacımız, güncel toplumsal dönüşümleri yalnızca betimlemekle yetinmeyen; aksine, onları açıklayan kuramsal kavrayışları ve bu kavrayışları sınayan araştırma tasarımlarını “birlikte” tartışmaya açmaktır. Kitaptaki bölümler, örgütsel psikolojiden siyaset teorisine, kültürel mirastan afet yönetimine ve çalışma yaşamı araştırmalarına uzanan geniş bir yelpazede hem nitel hem nicel yaklaşım örnekleri sunmaktadır. Böylece okuyucuya, kuram–yöntem–uygulama üçgeninde karşılaştırmalı bir okuma imkânı sağlanmaktadır.

Birinci eksen, insan odaklı yönetim ve çalışma hayatıdır. İlgili bölüm insan merkezli yönetimin kavramsal temellerini güncel literatürle ilişkilendirir; pandemi dönemindeki uzaktan çalışmayı nitel olarak değerlendirerek algılanan kazanımlar (esneklik, özerklik) ve riskleri (sınır belirsizliği, yalnızlık, tükenmişlik) tematik biçimde özetler. Konaklama sektöründe çalışanlar arası işbirliği ile sürdürülebilirlik ilişkisi ampirik olarak sınanır ve politika/uygulama için kaldıraç noktaları işaretlenir.

İkinci eksen, eleştirel kuram ve siyaset teorisidir. Žižek’in yaklaşımı ile Hardt ve Negri’nin kavramsallaştırmaları karşılaştırmalı-eleştirel bir okumayla ele alınır; çağdaş kapitalizmin öznelik, iktidar ve “çokluk” tartışmalarındaki kırılma hatları metinlerarası çözümlemeyle görünür kılınır.

Üçüncü eksen, kültür, mekân ve mirastır. Ahmet Dikmen Evi vakası, mimari mirasın tipoloji, malzeme, kullanım ve kültürel bağlam açısından bütüncül okunmasını savunur; disiplinlerarası yaklaşımın gerekliliğini vurgulayarak kültür politikaları ve yerel yönetime somut öneriler sunar.

Dördüncü eksen, kamu politikası, risk ve dayanıklılıktır. Afet yönetimi bölümü, kurumsal çerçeve ve uygulamayı risk azaltma–hazırlık–müdahale–iyileştirme döngüsünde bütüncül biçimde tartışır; kurumsal koordinasyon, veri temelli karar alma ve toplumsal katılımın kritikliği ile ulusal-yerel kapasite ve çok paydaşlı yönetişim için iyileştirme alanlarını vurgular.

Kitabın katkısı üç düzeydedir: Kuramsal olarak farklı paradigmalar arasında diyalog kurarak açıklayıcı kavramsal çerçeveleri görünür kılar; yöntemsel olarak nitel ve niceli tamamlayıcı biçimde konumlandırıp araştırma sorusuna uygun tasarımı öne çıkarır; uygulamada ise çalışma yaşamı, sürdürülebilirlik, kültürel miras ve afet yönetimi için eyleme dönük çıkarımlar üretir.

Hedef kitle; sosyal ve beşerî bilimlerde lisansüstü öğrenciler, araştırmacılar ve öğretim elemanlarının yanı sıra politika yapıcılar, yerel yöneticiler, sivil toplum temsilcileri ve sektör profesyonelleridir. Okuyucuların kuramsal tartışmaları kendi alanlarına uyarlaması ve sunulan yöntem örnekleriyle güçlü, geçerli, etik araştırma tasarımları geliştirmesi amaçlanır.

Bu derlemenin ortaya çıkmasında emeği geçen tüm bölüm yazarlarına, hakem ve yayınevine teşekkür ederiz. Kitabın, sosyal bilimlerde kuramsal çerçeveler ile metodolojik tartışmalar arasında verimli bir köprü kuracağına ve yeni araştırmalara ilham vereceğine inanıyoruz.