Eğitim Politikaları Bağlamında “Öğretmenlerde Tükenmişlik” Kavramsal Bir Değerlendirme
Şu kitabın bölümü:
Saygıner,
Ş.
(ed.)
2025.
Eğitim Bilimlerinde Akademik Araştırmalar.
Özet
Öğretmenlik, yalnızca bilgi aktarmayı değil, aynı zamanda öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişim süreçlerini yönlendirmeyi gerektiren yüksek düzeyde duygusal emek içeren bir meslektir. Bu bağlamda, öğretmenlerin maruz kaldığı tükenmişlik sendromu, bireysel bir sorun olmanın ötesinde, eğitim sistemlerinin sürdürülebilirliğini doğrudan etkileyen yapısal bir problemdir. Bu çalışma, Türkiye’deki eğitim politikalarının öğretmen tükenmişliği üzerindeki etkilerini çok düzeyli bir perspektifle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle tükenmişliğin temel boyutları olan duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda azalma kuramsal bir çerçevede ele alınmış, ardından eğitim politikalarının bu sendrom üzerindeki yansımaları değerlendirilmiştir. Literatür bulguları ve ampirik araştırmalar ışığında yapılan incelemeler, öğretmenlerin tükenmişlik yaşamasında ağır ve bürokratik iş yükü, sınıf yönetimi zorlukları, mesleki özerklik eksikliği, destek yetersizliği, sık ve ani politika değişiklikleri ile iş güvencesine dair belirsizliklerin başat rol oynadığını göstermektedir. Ayrıca çalışmada, bireysel düzeyde uygulanabilecek başa çıkma mekanizmaları ile örgütsel ve politik düzeyde önerilen önleyici müdahale stratejilerine yer verilmiştir. Alanyazın taraması doğrultusunda, öğretmen tükenmişliği ile mücadelede yalnızca bireysel iyilik halini değil, aynı zamanda mesleki destek, karar alma süreçlerine katılım ve uzun vadeli politik istikrarı önceleyen bütüncül yaklaşımların geliştirilmesinin gerekliliği vurgulanmaktadır.
