Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesi Temelinde Peçeleme ve Muvazaa Örneği: Bağışlama Sözleşmeleri
Şu kitabın bölümü:
Uygun,
E.
(ed.)
2025.
Vergilemede Güncel Trendler.
Özet
Çalışmada, vergi hukukunda ekonomik yaklaşım özelinde ortaya çıkan peçeleme ile muvazaa kavramlarının incelenmesi ve bu kapsamda her iki kavrama da konu olabilecek bağışlama kapsamında verilen örneklerle konunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Kapsam itibariyle çalışmada dört konu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bunlar sırasıyla ekonomik yaklaşım ilkesi, peçeleme, muvazaa ve bağışlamadır. Vergi hukukunda, peçeleme ve muvazaanın ortaya çıkarılması ve hukuki işlemin hukuki biçiminden ötesine geçilerek iktisadi özünün anlaşılması için yorum açısından diğer yorum metotları ile birlikte vergi hukukuna özgü yorum metodu olarak ekonomik yaklaşım ilkesi kullanılmaktadır. Bu yorum metodu sayesinde hukuki işlemlerin iktisadi sonuçları vergi hukuku kapsamında değerlendirilmesi sağlanmaktadır. Vergiyi doğuran işlemler, yapılan ekonomik yorum marifetiyle ortaya çıkarılarak, bazı işlemlerin peçeleme yöntemiyle perdelenmesi ya da muvazaa işlemiyle örtülerek vergi dışı bırakılması engellenmektedir. Bağışlama ve bağışlamayı konu edinen sözleşmeler kullanılarak, yapılan hukuki işleme ilişkin vergiyi doğurucu nedenin tespiti neredeyse imkansız hale getirilmekte ve bahsi geçen hukuki işlem vergi dışı bırakılmaktadır. Bu açıdan hukuki işlemlerin vergi dışı bırakılması için gerek vergi hukukuna özel bir yorum yöntemiyle oluşturulan peçelemede gerekse de borçlar hukuku temelinde muvazaada bağışlama işlemi zaman zaman kullanılmaktadır. Çalışmada sonuç olarak bu durumlar ifade edilerek, vergi hukuku açısından vergi kayıp kaçağının engellenmesi adına, her bağışlama ya da bu kapsamda yapılan sözleşmelerin arka planda başka bir işlemi perdelemek ya da örtmek için yapılıp yapılmadığı ve bu yönde vergi kayıp, kaçağına sebebiyet verilip verilmediği, her olay için ayrı ayrı ekonomik yaklaşım ilkesi temelinde değerlendirilmesinin önemli olduğu belirtilmiştir.
