
Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Yorgunluk, Enerji ve Yeti Yitimi Düzeyleri ve Bunların Birbirleri ile İlişkileri
Şu kitabın bölümü:
Güneş Bayır,
A.
(ed.)
2025.
Sağlık Bilimleri Alanında Akademik Araştırmalar.
Özet
Amaç: Bu araştırma, huzurevlerinde yaşayan yaşlıların yorgunluk, enerji ve yeti yitimi düzeyleri ve bunların birbirleri ile ilişkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın evrenini, Türkiye’nin bazı illerindeki huzurevlerinde yaşayan 320 yaşlı oluşturmuştur. Örneklem seçim yöntemi kullanılmamış, gönüllü 263 (%82.1) yaşlıya ulaşılmıştır. Araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan soru formu, Yorgunluk ve Enerji için Görsel Benzerlik Ölçeği (VAS-F) (VAS-E) ve Kısa Yeti Yitimi Anketi (KYA) veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Veriler bilgisayar ortamında sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, cronbach alfa, bağımsız gruplarda t testi, one way-ANOVA ve korelasyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Yaşlıların %43.3’ü 65-69 yaş grubunda, %54.4’ü erkek, %37.3’ü okuryazar değil, %55.5’i dul ya da boşanmış olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların %50.6’sının 1-5 yıldır huzurevinde yaşadığı, %23.2’sinin huzurevine kendi isteğiyle gelmediği, %37.3’ünün huzurevinde yaşamaktan memnun olduğu, %55.9’unun kendi evinde yaşamayı tercih edeceği saptanmıştır. Yaşlıların yorgunluk ortalamaları 63.2±21.9 (min=7, max=123) olup normal seviyede, enerji ortalamaları ise 19.9±8.5 (min=1, max=45) olup düşük seviyededir. Yaşlıların %59.7’si ağır, %24.3’ü orta, %9.1’i hafif yeti yitimi yaşarken %6.8’i yeti yitimi yaşamamaktadır. Yaşlıların yorgunluk ile enerji düzeyleri arasında negatif bir ilişki bulunmuştur (p<0.001). Yaşlıların yorgunluk ve enerjileri ile yeti yitimleri arasında ise pozitif düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.001). Sonuç: Çalışma sonuçları, huzurevlerinde çalışan sağlık ekibi üyelerine bildirilmeli ve onlar bu konularda bilinçlendirilmelidir. Bu doğrultuda yaşlılara ihtiyaçlarına yönelik olarak daha etkili hizmetler verilebilir. Bu çalışmanın aynısı huzurevinde yaşamayan yaşlılar üzerinde de yapılmalı ve sonuçlar huzurevinde yaşayanlar ile karşılaştırılmalıdır. Yapılan çalışmalar sonucunda yorgunluk, enerji ve yeti yitimi düzeyleri daha sorunlu çıkan gruplara yönelik etkin girişimlerin yapılması önerilebilir.