Antik Çağ’da Bithynia Bölgesi sınırları içerisinde yer alan Prusias ad Hypium Antik Kenti, günümüzde Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Düzce il merkezine yaklaşık 8 km uzaklıkta bulunan Konuralp Mahallesi sınırları içerisinde konumlanmaktadır. Türkiye'deki birçok antik kentte olduğu gibi, Prusias ad Hypium’da da çağlar boyunca kesintisiz bir yerleşim süreci yaşanmıştır. Ancak bu kent, süreklilik arz eden yerleşim yapısına rağmen arkeolojik mirasını büyük ölçüde koruyabilmiş olması bakımından benzer kentlerden daha avantajlı bir konumdadır. Yaklaşık iki bin beş yüz yıllık bir tarihsel geçmişe sahip olan Prusias ad Hypium, Helenistik ve Roma dönemlerine tarihlenen anıtsal tiyatrosu, geç dönem sur kapısı olan atlı kapı, Roma su kemerleri, Roma köprüsü ve surlarında devşirme malzeme olarak kullanılmış yazıtlı adak taşları gibi yapılarla dikkat çekmektedir. Ayrıca kentte Osmanlı Dönemi’ne ait yapı kalıntıları da gözlemlenmektedir. Bu çok katmanlı kültürel doku, Prusias ad Hypium’un tarihsel sürekliliğini belgeleyen somut bir miras niteliğindedir.

Kentteki ilk bilimsel yüzey araştırması, 1948-1950 yılları arasında Arkeolog İsmail Kılıç Kökten tarafından gerçekleştirilmiştir. Ardından, 1948-1960 yılları arasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Rüstem Duyuran tarafından arkeolojik kazılar yürütülmüştür. 1998 yılında yine İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından kentte kurtarma kazıları yapılmıştır. Ancak kentte uzun bir aradan sonra gerçekleştirilen sistematik kazılar, 2013-2019 yılları arasında Düzce Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ile Konuralp Müzesi Müdürlüğü iş birliğinde, antik tiyatro alanında başlatılmıştır. 2019 yılından itibaren ise kazılar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nün bilimsel danışmanlığında, Konuralp Müzesi Başkanlığı ve Düzce Belediyesi’nin destekleriyle yılın on iki ayı kesintisiz olarak sürdürülmektedir. Bu kapsamda, 2016-2021 yılları arasında Konuralp Müzesi Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda, kentin batısında yer alan Roma köprüsü ve çevresi kazılarla açığa çıkarılmış ve köprünün restorasyonu tamamlanmıştır. Aynı dönemde Aynalı Köyü’nde gerçekleştirilen kazılarda ise, dikkat çekici taban mozaikleri gün yüzüne çıkarılmıştır.

Tüm bu arkeolojik buluntular ve koruma çalışmaları neticesinde, Prusias ad Hypium Antik Kenti “Batı Karadeniz’in Efes’i” olarak anılmaya başlanmış ve “kentsel arkeolojik sit alanı” ilan edilmiştir. Sahada ortaya çıkarılan çok sayıdaki taşınır ve taşınmaz kültür varlığı, Konuralp’in hem tarihsel kimliğini pekiştirmekte hem de bölgeyi kültürel miras turizmi açısından önemli bir destinasyon hâline getirmektedir. Bu bağlamda, Prusias ad Hypium Antik Kenti'nin arkeo-turizm potansiyeli oldukça yüksektir. Kentte sergilenen fiziksel buluntular yalnızca akademik çevreler için değil, aynı zamanda kültür turizmi kapsamında bölgeyi ziyaret eden turistler için de büyük ilgi çekmektedir. Kültürel mirasın turistik ürün olarak değerlendirilmesiyle hem yerel hem de ulusal ölçekte ekonomik katkı sağlanabileceği gibi, sürdürülebilir miras yönetimi anlayışı da desteklenmiş olacaktır. Bu çalışmada, Prusias ad Hypium Antik Kenti'nin sahip olduğu arkeolojik mirasın ortaya çıkarılması, korunması ve tanıtılması süreçlerinin turizm potansiyeline katkıları ele alınmakta; bu kadim yerleşimin kültürel ve ekonomik açıdan değerlendirilmesinin önemi vurgulanmaktadır.