
Örgüt Yönetiminde Ayrımcılığın Yerini Alan Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık Uygulamaları
Şu kitabın bölümü:
Mücevher,
M.
H.
(ed.)
2025.
Yönetim ve Organizasyon Alanında Paradigma Kaymaları - 1.
Özet
Bu bölümde ayrımcılık uygulamalarının yerini alan ve güncel yönetim anlayışlarını temsil eden Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık (Diversity, Equality, Inclusion: DEI) ilkelerine odaklanılmıştır. Günümüzde ayrımcılık, toplumsal yaşamda insan hakları ihlali olarak toplumsal düzeni etkilerden; iş ortamlarında da örgütlerin sürdürülebilirlik stratejilerinin ve hedeflerinin gerçekleşmesini tehdit eden çok katmanlı bir olgudur. Ayrımcılık genel anlamda bireyin herhangi bir özelliğinden dolayı rahatsız edici bir davranışa maruz kalması olarak tanımlanmıştır. Bu bölümde öncelikle ayrımcılık kavramının tanımları açıklanmakta, ardından örgütlerde karşılaşılan cinsiyet, yaş, engellilik gibi bireysel özelliklere dayalı ayrımcılık örnekleri üzerinden değerlendirme yapılmaktadır. İşyerinde karşılaşılan ayrımcılıkla mücadele edilmesi gerektiği ve bu bağlamda sıfır tolerans politikasının benimsenmesi, farkındalık eğitimlerinin düzenlenmesi, işe alım süreçlerinin şeffaflaştırılması, eşit işe eşit ücret ve kapsayıcı bir dilin kullanılması önerilmiştir.
Bu bölümün devamında Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık (DEI) kavramları ayrı ayrı ele alınarak örgütsel açıdan açıklanmıştır. DEI uygulamaları, sadece çeşitliliğin yüzeysel olarak temsil edilmesine değil, aynı zamanda fırsat eşitliğinin sağlanmasına ve tüm çalışanların karar alma süreçlerine etkin biçimde katılmasını kapsar. Çeşitlilik, farklı özelliklere sahip bireylerin örgütte var olmasını temsil ederken; eşitlik, bu bireylere eşit fırsatlar sunmayı ve ayrımcılığa yol açan uygulamaların ortadan kaldırılmasını ifade etmektedir. Kapsayıcılık ise bu farklılıkların örgütsel süreçlerde aktif biçimde temsilini, karar alma süreçlerine katılımı ve güçlendirilmesini öne çıkarır. Her üç kavram, birlikte ele alındığında ayrımcılığın önlenmesinde ve etik ilkelere dayalı sürdürülebilir bir iş ortamının oluşturulmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, uluslararası ve ulusal normlar açısından ayrımcılığın ve DEI uygulamalarının nasıl ele alındığına yer verilmiştir. Literatürde ise DEI yaklaşımı, ayrımcılık temelli anlayışların yerine geçerek çağdaş yönetim düşüncesinde kurumsallaşan bir paradigma olduğu ifade edilmiştir.