
Yoksullukla Mücadelede Maliye Politikalarının Rolü: Türkiye İçin Sosyal Harcamalar Üzerine Ampirik Bir Uygulama
Şu kitabın bölümü:
Akça,
H.
(ed.)
2025.
Güncel Mali İktisat Araştırmaları: Teori ve Uygulama.
Özet
Yoksulluk, yalnızca ekonomik bir sorun değildir, aynı zamanda sosyal dışlanma ve eşitsizlik gibi çok boyutlu toplumsal krizlerin de temelini oluşturmaktadır. Dolayısıyla yoksulluk, kamu müdahalesini gerekli kılmaktadır. Bu çerçevede sosyal harcamaların, doğrudan gelir transferleri, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi araçlar yoluyla bireylerin yaşam koşullarını iyileştirmesi ve yoksulluğu azaltması beklenir. Bu çalışma, Türkiye’de maliye politikası araçlarından biri olan sosyal harcamaların yoksullukla mücadelede sürecindeki etkilerini ampirik olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada 2002–2023 dönemine ait yıllık zaman serisi verileri kullanılarak, Türkiye’de sosyal harcamaların yoksulluk oranı üzerindeki etkisi zaman serisi analiz yöntemleriyle incelenmiştir. Tahmin edilen modelde yoksulluk oranı bağımlı değişken olarak ele alınırken, sosyal harcamalar GSYH’ye oranla bağımsız değişken olarak dahil edilmiştir. Ampirik analizde durağanlık testleri, eş bütünleşme ilişkisi ve eş bütünleşme regresyonu tahmincileri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, sosyal harcamaların uzun vadede yoksulluk oranı üzerinde anlamlı ve negatif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, etkin ve hedefe yönelik sosyal harcamaların yoksullukla mücadelede önemli bir maliye politikası aracı olduğunu ortaya koysa da Türkiye’deki yoksulluk düzeyinin yüksekliği ve sosyal harcamaların benzer ekonomik gelişmişlik seviyesindeki ülkelere kıyasla düşük seviyede olması, bu harcamaların artırılarak yoksullukla mücadele potansiyelini açıkça ortaya koymaktadır.