CRITIC, MAIRCA, CRADIS ve MARCOS Yöntemleri ile Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının İncelenmesi
Şu kitabın bölümü:
Erdoğan,
B.
(ed.)
2025.
Finansal Analizde Güncel Yaklaşımlar.
Özet
Türk bankacılık sektörü, Türkiye ekonomisinin temel taşını oluşturmakta ve finansal istikrarın en önemli unsuru olarak hem yerel hem de uluslararası düzeyde dikkatle izlenmektedir. Sektörün dinamik ve riskli yapısı, performans değerlendirmesini bilimsel bir analiz disiplinine dönüştürmeyi zorunlu kılmaktadır. ÇKKV yöntemleri, bu karmaşıklığı yönetilebilir hale getiren çok boyutlu ve nesnel bir değerlendirme çerçevesi sunmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada; Türk bankacılık sektörünün 2015-2024 yılları arasındaki finansal performansını belirlemek amacıyla, literatürden belirlenen sekiz performans göstergesine ait yıllık veriler alınmış ve hibrit bir karar modeli (CRITIC-MAIRCA-CRADIS-MARCOS) ile analiz yapılmıştır. İki aşamalı analizin ilk aşamasında, CRITIC yöntemiyle performans kriterlerinin önem ağırlık değerleri tespit edilmiş ve ikinci aşamada, dört farklı sıralama algoritması ( MAIRCA, CRADIS ve MARCOS) kullanılarak, sıralama skorları Borda Sayım yöntemi ile belirlenmiştir. CRITIC yöntemi sonuçlarına göre; Türk bankacılık sektörünün 2015-2024 döneminde finansal performansına en çok etki eden üç kriter sırasıyla; Sermaye Yeterliliği Oranı, Alınan Krediler / Toplam Varlıklar ve Ortalama Özkaynak Karlılığı olarak tespit edilmiştir. En az etki eden kriterler ise sırasıyla; Faiz Gelirleri / Toplam Gelirler, Faiz Giderleri / Toplam Giderler ve Ortalama Aktif Karlılığı olarak tespit edilmiştir. Analizin ikinci aşamasında, üç farklı yöntem kullanılarak performans sıralamaları elde edilmiş ve bu sıralamalar Borda Sayım yöntemi kullanılarak entegre edilmiştir. Sıralama sonuçlarına göre; Türk bankacılık sektörünün 2015-2024 yılları arasındaki yıllara göre finansal performansının en başarılı olduğu yıllar sırasıyla; 2022, 2023 ve 2024 yılları olarak tespit edilmiştir. Her üç yöntemde de bu sonuçlar desteklenmiştir. En başarısız olduğu yıllar ise 2018, 2019, 2016 ve 2021 yılları olarak tespit edilmiştir. Üç farklı ÇKKV yönteminin sonuçları Borda yöntemi ile birleştirilmiş ve oldukça tutarlı bir sonuca ulaşılmıştır.
