Bu bölüm, Türk Sanat Müziği’nde (TSM) kontrbas kullanımını tarihsel, teknik, estetik ve felsefi boyutlarıyla bütüncül bir çerçevede ele alır. Kuramsal dayanak, makam–seyir–usûl eksenindeki melodik-yatay estetik (makamsal aralık örgüsü, karar–güçlü eksenleri), ses–ton ayrımına dayalı müzik estetiği ve organoloji/akustik ile bedensel algı literatürünün kesişimine oturtulmuştur. Tarihsel olarak fasıl/saz topluluklarında derin bas hattının sınırlı temsilini ve bu boşluğu kısmen üstlenen viyolonselin tını/aralık sınırlarını özetledikten sonra, kontrbasın uzun mensur, büyük gövde ve perdesiz klavye kaynaklı avantajlarının (rezonans, taşıyıcılık, sürekli perde denetimi ve mikrotonal esneklik) TSM icrasına olası katkıları tartışılmaktadır. Estetik düzlemde kontrbasın pest rejistrede sağladığı tınısal süreklilik; seyir, geçki ve form akışının algısal belirginliğini artırmakta; heterofonik dokuda “yalnızca eşlik” olmaktan çıkarak anlam taşıyan bir eksen kurmaktadır. Felsefi tartışma, “gelenek–yenilik” gerilimini otantiklik söyleminin ötesinde tarihsel uyarlanabilirlik ve doku yeniden-ölçeklemesi kavramlarıyla değerlendirmekte; kontrbasın geleneği bozmak yerine görünür kılan/derinleştiren bir yorum imkânı sunduğunu ileri sürmektedir. Sonuçta çalışma, kontrbasın TSM’de teknik (entonasyon, rezonans, artikülasyon) ve estetik (ifade yoğunluğu, form sürekliliği, tını dengesi) katkılarını temellendirerek düzenleme-orkestrasyon, icra pedagojisi ve dinleyici algısı odaklı bir araştırma-gündemi önermektedir.