Probiyotik ve Prebiyotiklerin Sporcu Beslenmesindeki Rolü
Şu kitabın bölümü: Bayrakdar, A. & Ağılönü, A. (eds.) 2025. Egzersiz, Beslenme ve Sağlık: Bireysel ve Toplumsal Perspektifler.

Senanur Dönmez
Giresun Üniversitesi
Asiye Hande Başkan
Giresun Üniversitesi

Özet

Bu bölümde probiyotik ve prebiyotiklerin sporcu beslenmesindeki rolü ele alınmaktadır. Bağırsak mikrobiyotası, bağışıklık sistemi, performans ve toparlanma süreçleri açısından sporcu sağlığının kritik bir bileşeni olarak değerlendirilmektedir. Probiyotikler, uygun dozlarda alındığında konağın bağırsak sağlığını destekleyen canlı mikroorganizmalar olup fermente gıdalar başlıca kaynaklarını oluşturmaktadır. Prebiyotikler ise sindirilemeyen karbonhidrat yapısındaki bileşikler olup faydalı mikroorganizmaların gelişimini teşvik etmektedir.

Sporcularda probiyotik ve prebiyotik kullanımı; bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, üst solunum yolu enfeksiyonlarının azaltılması, gastrointestinal rahatsızlıkların önlenmesi, inflamasyonun baskılanması ve oksidatif stresin azaltılması gibi yararlar sunmaktadır. Ayrıca enerji metabolizmasının desteklenmesi, besin emiliminin artırılması, kısa zincirli yağ asitlerinin üretimi ve bağırsak–beyin ekseninin düzenlenmesi yoluyla psikolojik iyi oluş üzerinde de olumlu etkiler göstermektedir.

Uygulamada bireysel farklılıklar, doz, süre ve kullanım şekli göz önünde bulundurulmalı; hem gıda kaynaklı hem de takviye formlarında güvenli ve kontrollü kullanım esas alınmalıdır. Sonuç olarak, probiyotik ve prebiyotiklerin düzenli ve uygun şekilde tüketimi, sporcularda performansın korunması, toparlanmanın hızlandırılması ve genel sağlığın desteklenmesi açısından önemli bir strateji olarak değerlendirilmektedir.

Kaynakça Gösterimi

Dönmez, S. & Başkan, A. H. (2025). Probiyotik ve Prebiyotiklerin Sporcu Beslenmesindeki Rolü. In: Bayrakdar, A. & Ağılönü, A. (eds.), Egzersiz, Beslenme ve Sağlık: Bireysel ve Toplumsal Perspektifler. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub905.c3760

Lisans

Yayın Tarihi

21 October 2025

DOI

Kategoriler