Ölçek ve Anket Uygulamalarında Örneklem Problemi
Şu kitabın bölümü: Kırbaş, A. (ed.) 2025. Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar.

Sait Bardakçı
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
Rahim Arslan
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Özet

İstatistik, sadece verilerin elde edilmesinden sonra değil, bir araştırmanın ilk planlanmasından, gerçekleştirilme sürecinden, verilerin analiz edilmesinden yorumlanmasına kadar bütün süreçlerde dikkat edilmesi gereken bilimsel ilkeleri içerir. Bir araştırmacı bilimsel basamakların ilk ve önemli basamaklarından biri olan örneklem seçiminde de istatistiğin temel ilkelerine dikkat etmelidir. Çünkü bilimsel bir araştırma bir bütündür ve her hangi bir basamağında ihmal edilen ilkeler sonraki basamaklarda olumsuzluklara neden olarak araştırmanın bilimselliğine zarar verecektir.

Bilimsel araştırmanın, dolayısıyla istatistiksel araştırma sürecinin temel amaçlarından bir tanesi anakütle (evren) hakkında tahminlere ve genellemelere ulaşmaktır. Anakütlenin her bir ferdine ulaşmak ise çok masraflı, zaman alıcı bazen de imkânsız olduğundan dolayı anakütleyi temsil amacıyla örneklem adı verilen alt kümelerin alınması gerekmektedir. Alınan bu örneklemin anakütleyi temsil edebilme gücüne sahip olabilmesi için hem örneklemin belirlenme şeklinin hem de örneklem büyüklüğünün sahip olması gereken özellikler vardır.

Nitel araştırmalarda derinlemesine bilgi edinmek için belirli gruplar veya bireyler seçilirken, nicel araştırmalarda genellenebilir sonuçlar elde edebilmek adına geniş ve temsili bir örneklem oluşturulması hedeflenir. Ancak her iki yöntemde de örneklem seçiminde bazı zorluklar ve sınırlılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada, nicel araştırmalarda veri toplama aşamasında en çok kullanılan yöntemler olan anket ve ölçek uygulamalarında örneklem seçimi problemi üzerinde durulacak ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi hakkında bilgiler verilecektir.

Kaynakça Gösterimi

Bardakçı, S. & Arslan, R. (2025). Ölçek ve Anket Uygulamalarında Örneklem Problemi. In: Kırbaş, A. (ed.), Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub916.c3826

Lisans

Yayın Tarihi

21 October 2025

DOI

Kategoriler