Yazar Öldü, Okur Arafta: Yapay Zekâ Dünyasında Yazarın Dönüşümü
Şu kitabın bölümü: Yağbasan, M. (ed.) 2025. Dijital Kamusal Alanda Anlam Mücadeleleri: Mit, Mekân ve Medya.

Cevher Rıdvan
Gaziantep Üniversitesi

Özet

Bireysel bir üretim biçimi olarak görülen yazarlık, her teknolojik gelişme ve bu teknolojilerin getirdiği koşullar içerisinde sürekli ve yeni durumların söylemsel yapısına göre şekil almıştır. Modern dünyanın özellikle son yıllarda hızla gelişen ve yaygınlaşan pop yıldızı rolünde olan yapay zekâ (AI) araçları (Chat-Gpt, MidJourney, Gemini ve adını bilmediğimiz onlarcası ) içerik üretiminde çok yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum yazarlık, yaratıcılık ve anlam üzerine yapılmış tartışmaları yeniden düşünme gerekliliği ortaya çıkarmıştır.  Üretim ( metinsel ürünler, görsel tasarım çıktıları, senaryolar, hikayeler, video, çeviri vb.) bu neo dönemde insan ve makine karşılaştırmaları göz önüne alındığında neredeyse ayırt edilmeyecek bir şekle bürünmüştür. Büyük veri tabanlarına olan sınırsız sayılabilecek erişim, dil modellerinin çok fonksiyonlu ve organik bir şekilde gelişebilme yeteneği bu yeni araçların insanları hem cezbederken aynı zamanda da bazı distopik düşüncelere sevk ettiği söylenebilir. Bu iki durumun en yakın muhattaplarından birisinin ise yazarlık olgusu olduğunu söylemek yanlış bir ifade olmayacaktır. Nitekim yazarlığın biçimleri ve sınırları teknik, etik ve kuramsal açılardan yeniden tasarlanmaktadır. Bu tasarım ise yalnızca üretim süreçlerini değil anlamın kim tarafından, hangi amaçlar ve ne tür araçlarla üretildiğine dair kuramsal kabulleri sorgulanır hale getirmiştir. Bu değerlendirme dijital çağda yapay zekâ sistemleri ile gerçekleştirilen içerik üretiminin yazarlığı nasıl dönüştürdüğü konusuna eğilmektedir. Yazarlığın yalnızca bireysel bir ifade şekli değil, aynı zamanda söylemsel, toplumsal ve ideolojik bir misyonunun olduğu görüşünden hareketle, yapay zekâ teknolojilerinin bu çok boyutlu olguyu (yazarlık)  nasıl etkilediği tartışılmalıdır. Kuramsal anlamda Roland Barthes’ın “Yazarın Ölümü” yaklaşımı temele alınarak, Michel Foucault’nun “yazar işlevi” kavramsallaştırması ve Terry Eagleton’ın ideoloji eleştirisi bağlamında yazarlık üstüne güncel bir değerlendirme yapılacaktır. Bu çalışmada “yapay zekâ teknolojileri yazarı görünmez kılmakta mıdır?” ve ve “okuru algoritmik düzen içerisinde yeniden konumlandırmakta mıdır?” soruları tartışılmaktadır. Bu çerçevede, literatür taraması ile yazarlık ve anlam ilişkisi dijital çağ bağlamında yeniden düşünmeye açılmakta ve yapay zekâ çağında yazarsız metinlerin ardındaki iktidar yapılarına ilişkin dikkat çekilmek istenmektedir. Çalışmanın özgün katkısı “yazarsız yazı” düşüncesini yapay zeka teknolojileri ekseninde yeniden tartışmaya açmasıdır. Yapay zekâ ile üretilen içerikler, yüzeysel olarak yazarın yokluğunu sezdirse de, bu üretim biçimlerinin ardındaki söylemsel ve ideolojik işleyişlerin çözümlenmesi gerektiği savunulmaktadır. Tüm bunlar ekseninde yapay zekâ üretimi metinlerde yazar ve okurun konumları eleştirel bir bakış ile tartışmak çalışmanın kuramsal ve kavramsal amacını oluşturmaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Rıdvan, C. (2025). Yazar Öldü, Okur Arafta: Yapay Zekâ Dünyasında Yazarın Dönüşümü. In: Yağbasan, M. (ed.), Dijital Kamusal Alanda Anlam Mücadeleleri: Mit, Mekân ve Medya. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub990.c4056

Lisans

Yayın Tarihi

17 December 2025

DOI

Kategoriler